Γράφει ο Νίκος Χειλαδάκης
Δημοσιογράφος - Συγγραφέας - Τουρκολόγος
Τὸν
Δεκέμβριο τοῦ 1998, λίγους μῆνες πρὶν ἀπὸ τὸν μεγάλο σεισμὸ τῆς
Τουρκίας στὶς 17/8/1999, τὸ νησὶ τῶν Πριγκιποννήσων Burgaz, ἡ Ἀντιγόνη
στὰ ἑλληνικά, εἶχε συγκλονιστεῖ ἀπὸ ἕνα καταπληκτικὸ γεγονός. Τὸ νησὶ
αὐτὸ ἦταν κάποτε καθαρὰ ἑλληνικό, ἀλλὰ σήμερα ὑπάρχουν λίγοι Ἕλληνες καὶ
Τοῦρκοι ἀπὸ διάφορες περιοχὲς τῆς Τουρκίας. Τὸ νησὶ ἔχει μία ὀρθόδοξη
ἐκκλησία, τὸν Ἅγιο Ἰωάννη τὸν Θεολόγο, ποὺ δεσπόζει μπροστά σου καθὼς
πλησιάζεις στὸ νησὶ ἀπὸ τὴν θάλασσα. Τὴν περίοδο ἐκείνη κάθε βράδυ ἔξω
ἀπὸ τὴν ἐκκλησία καὶ σὲ ὅλη τὴν γύρω περιοχή, ἀκούγονταν ἔντονα μία
ἀναπνοὴ ἀγωνίας ἡ ὁποία φούσκωνε καὶ ξεφούσκωνε σὰν νὰ ἀναστέναζε. Οἱ
Τοῦρκοι κάτοικοι τῆς περιοχῆς, εἶχαν ἀνησυχήσει ἀλλὰ δὲν μποροῦσαν νὰ
ἐξηγήσουν τὸ φαινόμενο. Κάποιοι μάλιστα ἔφτασαν στὸ σημεῖο νὰ πάρουν…
ἰατρικὰ ἀκουστικὰ καὶ ἀφοῦ πλησίαζαν τοὺς ἐξωτερικοὺς τοίχους τῆς
ἐκκλησίας, προσπαθοῦσαν νὰ ἀποκαλύψουν τὴν πηγὴ τῶν ἠχηρῶν αὐτῶν
ἀναστεναγμῶν, ποὺ τοὺς εἶχαν ἀναστατώσει.
Ἡ
φημολογία εἶχε ὀργιάσει στὸ νησὶ καὶ οἱ ἴδιοι οἱ Τοῦρκοι μιλοῦσαν ὅτι ὁ
ἀναστεναγμοὺς αὐτὸς ἐπρόκειτο γιὰ τὴν φωνὴ τῆς Παναγιᾶς, τῆς Ἀννὲ
Μαριὰμ στὰ τουρκικά, ποὺ ἤθελε νὰ προειδοποιήσει ὅτι ἐπέκειτο μία μεγάλη
καταστροφή. Τὸ νέο ἔφτασε καὶ στὴν... Κωνσταντινούπολη καὶ ἕνας
γνωστὸς Τοῦρκος δημοσιογράφος, ὁ Sadettin Teksoy ἀπὸ τὸ τουρκικὸ κανάλι
STAR, ἀποφάσισε νὰ πάει στὸ νησὶ νὰ ἐρευνήσει τὴν ὑπόθεση. Ἀφοῦ ἔφτασε
ἐκεῖ, πῆγε στὴν ἐκκλησία τὴν ὥρα ποὺ ὁ ἑλληνορθόδοξος ἱερέας τελοῦσε
σχεδὸν μόνος του τὴ λειτουργία.
Ὁ Τοῦρκος δημοσιογράφος ἀφοῦ περίμενε νὰ
τελειώσει ἡ τελετή, τὸν πλησίασε καὶ τὸν ρώτησε τί νομίζει πὼς
συμβαίνει. Ὁ ἱερέας ἀπάντησε πὼς πραγματικὰ ἀκούγεται κάθε βράδυ ἕνας
ἠχηρὸς ἀναστεναγμός, ἀλλὰ δὲν ἦταν σὲ θέση νὰ ἐξηγήσει τὴν πραγματικὴ
αἰτία, ἐνῶ ἀπὸ τὸ ὕφος τοῦ ἔδειχνε πὼς δὲν θὰ ἤθελε νὰ ἐμπλακεῖ σὲ
πιθανὴ πρόκληση πρὸς τὸ θρησκευτικὸ αἴσθημα τῶν μουσουλμάνων Τούρκων. Ὁ
δημοσιογράφος ὅμως ἐπέμενε καὶ κατάφερε νὰ μαγνητοφωνήσει τὸ
ἀναστεναγμό, ἐνῶ πῆρε ἀρκετὲς συνεντεύξεις ἀπὸ Τούρκους κατοίκους τοῦ
νησιοῦ.
Ἕνας ἀπὸ αὐτοὺς δήλωσε μπροστὰ στὴν κάμερα ὅτι ἐδῶ καὶ πολλὰ
χρόνια στὸ Μπουργὰζ ζοῦσαν πολλοὶ Ἕλληνες καὶ τὸ νησὶ ἦταν καθαρὰ
ὀρθόδοξο χριστιανικό, γι’ αὐτὸ ἔχει καὶ μία μεγάλη χριστιανικὴ παράδοση.
«Τώρα, ἴσως ἡ Παναγία τῶν χριστιανῶν ἦρθε ξανὰ πιθανῶς θέλοντας νὰ
κάνει μία παρέμβαση καὶ νὰ προειδοποιήσει ὅτι ἔρχονταν μία μεγάλη
συμφορὰ Αὐτὰ ἀπὸ ἕνα Τοῦρκο. Ὀχτὼ μῆνες ἀργότερα ὁ μεγάλος σεισμὸς στὶς
17 Αὐγούστου τοῦ 1999 ἔπληξε τὴν Τουρκία μὲ πολλὲς χιλιάδες θύματα. Γιὰ
τοὺς Τούρκους τῆς Ἀντιγόνης ὁ «ἀναστεναγμὸς τῆς Παναγίας» ἦταν μία
μεγάλη προειδοποίηση γι’ αὐτὴ τὴν ἐπερχόμενη μεγάλη φονικὴ καταστροφή.
Νὰ
θυμηθοῦμε ὅτι τὴν περίοδο ἐκείνη, παραμονὲς τοῦ σεισμοῦ, οἱ
ἑλληνοτουρκικὲς σχέσεις ἦταν στὸ ναδίρ. Εἶχε προηγηθεῖ ἡ κρίση τῶν Ἰμίων
τὸ 1996 καὶ στὴ συνέχεια ἡ μεγάλη κρίση τοῦ Ἀμπντουλὰχ Ὀτσαλᾶν. Πολλοὶ
πίστευαν τότε ὅτι οἱ Τοῦρκοι ἑτοίμαζαν μεγάλη ἐπιχείρηση πρόκληση στὸ
Αἰγαῖο μὲ «αἰχμὴ τοῦ δόρατος» γιὰ τὴν πρόκληση τὸ τουρκικὸ ναυτικό.
Αὐτὸ ὅμως ποὺ ἐπακολούθησε σίγουρά τους χάλασε τὰ ὅποια σχέδιά τους. Καὶ
πράγματι, ὅ,τι ἔγινε ἐκεῖνο τὸ βράδυ ἦταν πολὺ σημαδιακό.
Στὶς
16 Αὐγούστου 1999, δηλαδὴ τὸ βράδυ τοῦ μεγάλου σεισμοῦ, στὴν ναυτικὴ
βάση τοῦ Golcuk, γίνονταν μεγάλη τελετὴ ἀλλαγῆς τῆς ἡγεσίας τοῦ
Ἐπιτελείου Ναυτικοῦ της Τουρκίας καὶ ἦταν συγκεντρωμένες ἀρκετὲς
τουρκικὲς φρεγάτες, ἐνῶ μεγάλος ἀριθμὸς ἀνωτάτων ἀξιωματικῶν του
τουρκικοῦ ναυτικοῦ παρακολουθοῦσαν τὴν τελετή. Γύρω στὶς 3 ἡ ὥρα μετὰ τὰ
μεσάνυχτα ἄρχισαν οἱ σεισμικὲς δονήσεις. Ἐκείνη τὴν στιγμὴ καὶ ἐνῶ οἱ
περισσότεροι στὴν βάση ἡσύχαζαν μετὰ τὶς τελετές, αὐτόπτες μάρτυρες
ἀνέφεραν ὅτι εἶχε παρατηρηθεῖ μία μεγάλη πηγὴ φωτιᾶς νὰ ξεπηδάει ἀπὸ τὸ
ἔδαφος σὲ μεγάλο ὕψος κοντὰ στὴν ναυτικὴ βάση. Μέχρι σήμερα κανεὶς ἀπὸ
τοὺς ἐρευνητὲς δὲν μπόρεσε νὰ ἐξηγήσει τὴν αἰτία καὶ τὴν προέλευση
αὐτῆς τῆς φωτιᾶς.
Τὸ κτίριο τῆς βάσης κατέρρευσε καὶ στὰ ἐρείπιά του
ἔθαψε ἕνα μεγάλο μέρος τῆς ἀφρόκρεμας τοῦ τούρκικου ναυτικοῦ. Ὅπως
ἀνέφερε μὲ ἐπίσημη ἀνακοίνωση τὸ τουρκικὸ Ἐπιτελεῖο Ναυτικοῦ ἀπὸ τὸν
σεισμὸ καὶ τὴν κατάρρευση τῆς βάσης βρῆκαν ἀκαριαῖο θάνατο δύο ναύαρχοι,
27 ἀνώτεροι ἀξιωματικοί, 136 ὑπαξιωματικοί, 82 ναῦτες, 9 ναυτικοὶ
ἐμπειρογνώμονες, ἕνας μαθητὴς τῆς σχολῆς Δοκίμων καὶ 126 εἰδικοὶ ἐργάτες
τῆς βάσης. Σύνολο 441 ἄτομα θαφτήκαν κάτω ἀπὸ τὰ ἐρείπια τῆς
μεγαλύτερης ναυτικῆς βάσης τῆς Τουρκίας ἐκείνης τῆς ἐποχῆς.
Ἀντιλαμβάνεται
κανεὶς ὅτι τὸ χτύπημα ἦταν καίριο σὲ μία περίοδο ποὺ τὸ τουρκικὸ
ναυτικὸ ἑτοιμάζονταν γιὰ τὴν μεγάλη ἐξόρμηση τῆς πλήρης ἐπικράτησής του
στὸ Αἰγαῖο καὶ σίγουρα θὰ χρειάζονταν πολλὰ χρόνια γιὰ νὰ ἀνακτήσει τὶς
δυνάμεις του ἀπὸ τὸ χτύπημα αὐτό. Τὰ ἐρωτήματα ὅμως παρέμειναν γιὰ τὴν
ναυτικὴ βάση τοῦ Golcuk καὶ τὴν παράξενη μεγάλη λάμψη ποὺ προηγήθηκε
δευτερόλεπτα μετὰ τὴν κατάρρευση μέσα σὲ ἐκκωφαντικὸ θόρυβο τοῦ
κεντρικοῦ κτιρίου τῆς βάσης.
Ἀξίζει νὰ σημειώσουμε ὅτι οἱ Τοῦρκοι δὲν
ἐπέτρεψαν κανένα ξένο σωστικὸ συνεργεῖο νὰ πλησιάσει στὴν βάση, ἐνῶ
εἶχαν μεγάλη ἀνάγκη καθὼς κάτω ἀπὸ τὰ ἐρείπια τῆς βάσης ἀκόμα
ἀγωνίζονταν νὰ σωθοῦν ἑκατοντάδες ἀξιωματικοὶ καὶ ναῦτες καὶ φυσικὰ
κανέναν δημοσιογράφο νὰ βγάλει φωτογραφίες ἀπὸ τὴν καταστροφή. Μόνο
ὁρισμένα Ἰσραηλινά, «εἰδικὰ ἐξοπλισμένα» συνεργεῖα, εἶχαν τότε τὴν
δυνατότητα πρόσβασης. Οἱ ἐξηγήσεις ποὺ εἶχαν δοθεῖ ἀλλὰ δὲν ἔγιναν
πιστευτές, ἦταν ὅτι δὲν ἤθελαν νὰ δοῦνε ξένες κάμερες τὶς ἐγκαταστάσεις
τῆς βάσης. Τὰ ἐρωτήματα γι’ αὐτὴ τὴν στάση τῶν Τούρκων ἦταν καὶ
παραμένουν πολλά.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου