ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ!!

Αυτές τις φράσεις, σας τις γράφω μέσα από το πιο μαγικό κτίσμα του κόσμου, μέσα από την Αγια-Σοφιά, στην Κωνσταντινούπολη.

Κείμενο – φωτογραφίες: Μελίς Ερέν* (erenmls@hotmail.com)

Για να φτάσω Αγια-Σοφιά, πήρα το τραμ (Tramvay) και κατέβηκα στο σταθμό Sultanahmet (Σουλταναχμέτ). Απo εκεί περπάτησα περίπου δυο λεπτά και η μεγάλη Εκκλησία της Αγια-Σοφιάς ξεπρόβαλε μπροστά μου με όλη την μαγεία που την διακρίνει.

Αν κάποιος διαθέτει τούρκικη ταυτότητα, μπορεί να προμηθευτεί μια κάρτα (Müze Kart) με την οποία μπορεί να εισέλθει σε ορισμένα μουσεία της Τουρκίας, ένα εκ των οποίων βέβαια είναι και η Αγια-Σοφιά. Οποιος διαθέτει αυτήν την κάρτα χρειάζεται μονάχα να πληρώσει το ποσό της ετήσιας συνδρομής και μπορεί να επαναλάβει όσες φορές επιθυμεί την επίσκεψή του. Για αυτούς που δεν έχουν τουρκική ταυτότητα, θα πρέπει να αγοράσουν το εισιτήριο που κοστίζει 20 τούρκικες λίρες, δηλαδή σχεδόν 9 ευρώ, και για τα παιδιά εώς 12 χρονών η είσοδος είναι δωρεάν. Να σημειώσουμε ότι η Αγια-Σοφιά παραμένει κλειστή κάθε Δευτέρα.

Ιστορία

Η Αγια-Σοφιά, που λένε ότι περίπου 10.000 άτομα είχαν δουλέψει στην κατασκευή της, χτίστηκε μεταξύ 532-537 επί βασιλείας του Ιουστινιανού Α'. Το κτίσμα, που είναι η πιο παλιά μητρόπολη του Κόσμου, μετά την Αλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453, ο Μωάμεθ Β' το μετέτρεψε σε τζαμί, και πολλά χρόνια αργότερα, το 1935, μετατράπηκε σε μουσείο κατόπιν διαταγής του ιδρυτή και πρώτου προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας, Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ. Τελικά η Αγια-Σοφιά χρησιμοποιήθηκε ως εκκλησiα για 916 χρόνια, ως τζαμί για 481 χρόνια και τώρα είναι το πιο σημαντικό μουσείο της Τουρκίας εδώ και 78 χρόνια.

Το πανεπιστήμιο που σπουδάζω είναι πολύ κοντά στην Αγια-Σοφιά και έχω έρθει τόσες φορές εδώ, που ούτε καν μπορώ να θυμηθώ πόσες ακριβώς. Ωστόσο, κάθε φορά που βλέπω το κοκκινωπό της χρώμα από μακριά, ανατριχιάζω με όλο το ιερό βάρος της ιστορίας. Κάθε βήμα που σας φέρνει και πιο κοντά στην καταπληκτική αυτή εκκλησία, σας κάνει να νιώθετε όλο και πιο βαθιά αισθήματα.

Στο εσωτερικό της

Καθώς μπαίνετε μέσα, θα αρχίσετε να νιώθετε σαν να περπατάτε μέσα σε ένα παλιό παραμύθι. Δίπλα στην πόρτα, δεξιά σας θα δείτε το δωμάτιο βάφτισης που έχει μείνει από τα χρόνια του Βυζαντίου. Γύρο σας, όλοι οι τοίχοι είναι γεμάτοι με ιστορικές εικόνες. Οταν ο Μωάμεθ Β’ μπήκε στην Κωνσταντινούπολη, τους τοίχους της εκκλησίας τους είχαν βάψει για να χαθούν οι εικόνες και είχαν ζωγραφίσει λουλούδια σε όλους τους τοίχους, εκτός από αυτούς που δεν είχαν "πρόσωπα" πάνω τους. (Επειδή στα παλιά χρόνια, οι άνθρωποι πίστευαν ότι ήταν αμαρτία να ζωγραφίζουν πρόσωπα ανθρώπων.) 

Και τώρα πια που τα χρόνια έχουν περάσει, "τα λουλούδια" πέφτουν και από κάτω βγαίνουν οι παλιές εικόνες. Γι' αυτό λένε ότι οι Οθωμανοί χωρίς να το ξέρουν, φρόντισαν να σωθούν οι εικόνες. Τα πρόσωπα των τεσσάρων αγγέλων που βρίσκονται στις γωνίες της οροφής τα είχαν καλύψει με κεραμικό. Το πρόσωπο του ενός αγγέλου ανοίχτηκε το 2009 και τα άλλα τρία είναι ακόμα κλειστά. Επίσης η κεντρική οροφή που είναι κλειστή με μια αραβική προσευχή από το Κοράνι θεωρείται ότι έχει πίσω της την εικόνα του Χριστού και των Δώδεκα Αποστόλων.

Οταν περάσετε την είσοδο, ένας διάδρομος θα σας οδηγήσει στην καρδιά της Εκκλησίας και όταν αρχίσετε να κοιτάτε τριγύρω σας, θα ανατριχιάσετε με τη μαγεία των παλαιών ετών. Μια οροφή που είναι 55,60 μέτρα και γεμάτη εικόνες, ιστορικά φώτα που μπαίνουν μέσα από τα παλιά - στενά παράθυρα. Με τον αντίλαλο της φωνής των ανθρώπων, πάνω - μπροστά σας θα δείτε την εικόνα της Παναγίας και τα κεντρικά παράθυρα. 

Αυτά τα παράθυρα και η Παναγία βρίσκονται στο πιο κεντρικό σημείο της Εκκλησίας, επειδή ταυτόχρονα δείχνουν και την Ιερουσαλήμ. Κι όταν ανεβείτε πάνω από τα στενά σκαλιά στο δεύτερο όροφο, θα δείτε από κοντά όλες τις εικόνες. Επίσης, θα δείτε και κάποιες μεγάλες επιγραφές στα αραβικά. Σε αυτές τις επιγραφές, βρίσκονται κάποια ονόματα που είναι σημαντικά για το Ισλάμ. Μη λυπάστε που δεν τα καταλαβαίνετε, επειδή ούτε και οι ντόπιοι τα καταλαβαίνουν, εκτός από αυτούς που ξέρουν αραβικά.

Μυστικά

Η Αγια-Σοφιά έχει πολλά "μυστικά και κλειστές πόρτες" που δεν μπορούμε να ξέρουμε, ή αν και τα ξέρουμε, δεν μπορούμε να τα βλέπουμε. Για παράδειγμα, έχει πολλά υδραγωγεία κάτω και δεν μπορούν να τα ανοίγουν για επίσκεψη. Ομως, τουλάχιστον ξέρουμε ότι αυτά τα υδραγωγεία είναι τόσο μεγάλα που μπορεί κάποιος να πλεύσει με μια βάρκα. Επίσης ένας άντρας που δουλεύει στην Αγια-Σοφιά μου είχε πει ότι το κτίσμα έχει πολλά δωμάτια που δεν είναι ανοιχτά στο λαό. Και ακόμα μου είπε: «Οταν ήρθε εδώ ο Ομπάμα, τα είχαν ανοίξει γι' αυτόν».

Στο δε βιβλίο του Dan Brown «Κόλαση», η ιστορία τελειώνει στην Αγια-Σοφιά και στο καφενείο που βρίσκεται στον κήπο της. Εκεί, εκτός από σουβενίρ, μπορείτε να βρείτε κι αυτό το βιβλίο που μεταφράστηκε και στα τουρκικά. Και όσο για τον κήπο, πρέπει να πούμε για τους παλιούς τάφους που είχαν μείνει από το Βυζάντιο και βέβαια τις φιλικές γάτες της Εκκλησίας.

Εχω τόσο πολλά να πω γι' αυτό το μέρος... Ομως σήμερα, προσπάθησα να σας γράψω τα σημαντικότερα. Τα υπόλοιπα, αφήνω να τα ανακαλύψετε μόνοι σας σε κάθε σας βήμα. Κλείνοντας, θέλω να μοιραστώ μαζί σας μια προσωπική μου άποψη. Οπως δεν μπορεί να μετατραπεί σε εκκλησία η Κάαμπα της Μέκκας απλά με την προσθήκη του σταυρού, έτσι και δεν μπορεί να μετατραπεί σε τζαμί ο Ιερός Ναός της Αγια-Σοφιάς με τους μιναρέδες. Διότι η Αγια-Σοφιά έχει πολύ δυνατή ψυχή, που δε θα χαθεί ποτέ!

Tips

- Η έδρα του Ορθόδοξου Οικουμενικού Πατριαρχείου βρίσκεται στο Φανάρι. Εκεί η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου με το εντυπωσιακό ξυλόγλυπτο τέμπλο, το ψηφιδωτό της Θεοτόκου με το Βρέφος, του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή.

- Στο Φανάρι, σε κοντινή απόσταση από το Πατριαρχείο, βρίσκεται και η Μεγάλη του Γένους Σχολή.

- Το νόμισμα στην Τουρκία είναι η τουρκική λίρα, με την ισοτιμία να είναι 1 ευρώ προς 2,92 λίρες (YTL).

* Η Μελίς Ερέν είναι φοιτήτρια Δημοσιογραφίας στην Κωνσταντινούπολη, που έμαθε μόνη της να διαβάζει και να γράφει ελληνικά!!!

από τον Αγγελιοφόρο