 |
| "Μάνα μου χωριάτισσα, κυρά-Παναγιώταινα, κυρά-Μαριγώ, ας ήταν σαν τον Βάσο μας, άμποτες, να πέθαινα και γω..." έγραψε ο σκηνοθέτης Ορέστης Λάσκος για το χαμό του αδελφού του Βασίλη Λάσκο , Κυβερνήτη του Υ/Β Κατσώνη - Υ1. |
Η Μάχη της Ελλάδας το 1940-41 κατά των απρόκλητων
Ιταλικών αρχικά επιθέσεων αργότερα δε και των Γερμανικών, διήρκεσε
συνολικά 216 ημέρες. Αυτό προκάλεσε παγκόσμια κατάπληξη και αιτία
πολλαπλού γενικευμένου θαυμασμού και εγκωμίων. Ήταν κάτι το
μεγαλειώδες, το οποίο δικαίως θεωρήθηκε ως Ελληνικό θαύμα . Κατ'
αντιδιαστολή, όπως αναφέρει ο Peter Young στο βιβλίο του " WORLD
ALMANAC BOOK OF WW II ", για την κατάληψη της Γαλλίας ο Άξονας
χρειάστηκε μόνο 45 ημέρες, (παρά τη στρατιωτική βοήθεια που της είχε
δοθεί, με την εκεί παρουσία ισχυρών Αγγλικών δυνάμεων), του Βελγίου 18
ημέρες, της Ολλανδίας 5 μέρες, ενώ η Δανία υπέκυψε σε 12 ώρες και οι
Αυστρία, Βουλγαρία, Ουγγαρία, Ρουμανία και Αλβανία προσεχώρησαν ή
παρεδόθησαν αμαχητί.
Η συμβολή του Ελληνικού Ναυτικού, Πολεμικού
και Εμπορικού είναι λιγότερο γνωστή στο ευρύτερο κοινό, παρά το ότι
ήταν εφάμιλλη της Εποποιίας των Αλβανικών βουνών, που έγραψε ο Ελληνικός
Στρατός. Όλα τα αξιόμαχα πολεμικά μας πλοία δεν υπέστειλαν τις
Σημαίες. Τάχθηκαν στο πλευρό των ελευθέρων Συμμάχων και συνέχισαν να
πολεμούν μαζί τους σε όλες τις θάλασσες, όχι μόνο στη διάρκεια της
κατοχής της Πατρίδας μας, αλλά και μέχρι τη νικηφόρα λήξη του Β΄ΠΠ.
Μαζί με το Βασίλισσα Ολγα και τον Αδρία , ο Κατσώνης υπήρξε
από τις πιο ένδοξες ιστορίες του Πολεμικού Ναυτικού , ιστορίες
θάρρους, ηρωισμού και αυτοθυσίας υπέρ πατρίδος! Ανήμερα του Σταυρού,
14 Σεπτεμβρίου 1943 το υποβρύχιο ΄΄Κατσώνης΄΄ πήρε την εντολή :
<<Επιθετική περιπολία εις βορειοδυτικόν Αιγαίον , βορείως πλάτους
31 45΄ και δυτικώς γραμμής ενούσης Κάβο-Πάπα, άκραν Λιθάρι (Σκύρου)
και όρος Αθως.
Σκοπός η καταβύθισης και καταστροφή εχθρικών
πλοίων. Επιστροφήν εις την Βάσιν 25ην Σεπτεμβρίου>>. Και έπλεε ο
΄΄Κατσώνης΄΄ σε ανάδυση και ενώ βρισκόταν βόρεια του στενού της
Σκιάθου, συναντήθηκε με το καταδιωκτικό υποβρυχίων UJ2101. Το ελληνικό
σκάφος βρισκόταν σε δυσμενή θέση, καθώς έπλεε λόγω βλάβης με έναν μόνον
ηλεκτροκινητήρα.
Το γερμανικό καταδιωκτικό αφού εντόπισε οπτικά
το σκάφος, κινήθηκε εναντίον του. <<Δεχτήκαμε και δεύτερη και σε
λίγο και τρίτη δέσμη...Η πρυμναία και η κάθοδος του πυργίσκου άνοιξαν
και μείναν εδεκεί σφηνωμένες.Το νερό με την πίεση που είχε σ΄ εκείνο το
βάθος άρχισε να μπαίνει με ορμή από τα ανοίγματα. Οι πυξίδες
αναποδογύρισαν. Ενα κουδούνι κόλλησε κι άρχισε να κτυπά σα
δαιμονισμένο. Σπάσαν τα βαθύμετρα. Κόλλησαν τα πηδάλια. Στους πίνακες
διανομής, τις μπαταρίες , τους κινητήρες - που δεν ήθελαν και πολύ για
ν΄ αχρηστευθούν ολότελα - σημειώθηκαν οι πρώτες πυρκαγιές από
βραχυκυκλώματα. Ημασταν ακυβέρνητοι και διαρρέαμε. Και τώρα στο έλεος
του Θεού! Ο κυβερνήτης διέταξε ανάδυση. Ο Χρυσοχέρης άνοιξε το
επιστόμιο του αέρα εκδιώξεως και, αληθινά χρυσοχέρης, είδε με χαρά κι
αυτός κι εμείς το υποβρύχιο ν΄ ανεβαίνει στην επιφάνεια. Και
καθώς ξενέρισε η γέφυρα , τα νερά σταμάτησαν να μπαίνουν απ΄ τη
σφηνωμένη κάθοδο του πυργίσκου. Τότε όσοι ήταν εκεί σπάσανε με σίδερα το
μηχανισμό του πώματος και βγήκανε στη γέφυρα.
Ετσι που ΄χαν
έρθει τα πράγματα - όσο γινόταν πιο στραβά κι ανάποδα - τι άλλο μας
έμενε παρά να κατεβάσουμε τη σημαία μας και να υποταχθούμε στον εχθρό.
Ομως ο Βασίλης ο Λάσκος δεν ήταν από κείνους και το πλήρωμα του
΄΄Κατσώνη΄΄ δεν είχε μάθει κι ούτε ήθελε να μάθει πως την υποστέλλουν.
Ημασταν αποφασισμένοι : Με τον Κατσώνη μας παιδιά και με γενναίο
αρχηγό, είμαστε αποφασισμένοι να ταφούμε στο βυθό... Πρώτοι ρίξαμε
εμείς. Οι Γερμανοί ξαφνιάστηκαν.Μα οι εχθρικές σφαίρες μας εσάρωσαν.
Πληγώνεται βαρειά ο Χαρίδης και πέφτει ο Παύλος σκοτωμένος. Ο εχθρός
παραθάρρεψε. Εστριψε και ήρθε από αριστερά μας. Πλησιάζει και δος του
στη γέφυρα με ότι είχε και δεν είχε. Οι λαμαρίνες γύρω από τον πυργίσκο
πύρρωσαν. Πάει και ο Στέφανος, έπεσε και ο Στάμου. Ο Γκιόκας κατάχαμα
μ΄ ένα μονάχα ποδάρι (το άλλο του το είχε κόψει ένα βλήμα) .Ποιος
λοιπόν να γεμίσει. Ο ίδιος ο κυβερνήτης! Ναι , πάει και γεμίζει και το
κανόνι του ΄΄Κατσώνη΄΄ ξαναρίχνει. Μα αργά πια. Ο εχθρός μας είχε
κοντοζυγώσει και καθώς ο Λάσκος ήταν πανύψηλος και δε φυλαγόταν, τον
κτυπάει ένα βλήμα και τον ρίχνει νεκρό, δίπλα στ΄ αγαπημένο του κανόνι.
Ο Κατσώνης , γυρμένος αριστερά βυθιζόταν αργά-αργά με την πρύμνη.
Στο εσωτερικό του είχαν αποκλειστεί ο ύπαρχος , ο Αγγλος
Ανθυποπλοίαρχος και οι Υπαξιωματικοί Smith , Αναστόπουλος και Σελάκης
.Τη στιγμή που δρασκέλιζα την κάθοδο των Αξιωματικών , το κατάστρωμα
ορθωνόταν σχεδόν κατακόρυφα. Πρόφτασα να πέσω στη θάλασσα , προς την
πλευρά του εχθρικού καραβιού, που εξακολουθούσε να μας ρίχνει, ενώ το
καράβι μας βυθιζόταν.
Ηταν 9 το βράδυ. Είχε βγει το
φεγγάρι-πανσέληνος. Ο Κατσώνης με το ιερό του φορτίο , το νεκρό του
Λάσκου κι εκείνων που πέσανε στη γέφυρα, στο κανόνι, στον πυργίσκο,
καταδύθηκε , τελευταία φορά ανήμερα του Σταυρού. Κατέβηκε ολόρθος , με
την πρύμνη και δε σταμάτησε όπως συνήθως , στο βάθος το περισκοπικό.
Τράβηξε συνέχεια , στις 10, τις 20, τις 30 οργιές...και κατέβαινε ,
κατέβαινε ασταμάτητα...Πέρασε το βάθος ασφαλείας , ξεπέρασε το όριο
αντοχής κι έφτασε στις 150....στις 250....στις 350 οργιές. Τι φοβερό
βάθος! Ποτέ υποβρύχιο δεν πήγε τόσο! Μα σα βρήκε βυθό, ακούμπησε και
σταμάτησε. Χώθηκε μες την άμμο σα φέρετρο, με τους νεκρούς του κι
έπειτα έγειρε στο ένα πλευρό. Μες στο πηχτό σκοτάδι της αβύσσου το
βαθύχρωμο κουφάρι δε διακρινόταν πια. Μόνο κάποιο μπακίρι, που το
κάρφωσαν στη μπάντα του πυργίσκου τη μέρα που πρωτοβαφτίστηκε,
φωσφόριζε τώρα μες τη θάλασσα και θα φωσφορίζει πάντα ως ψηλά στα
περήφανα ελληνικά ακρογιάλια το διακριτικό αριθμό ΄΄Υ1΄΄! >>
 |
| Το Κατσώνης εν πλω από Αλεξάνδρεια προς Χαιφα. Ο Ανθυποπλοιαρχος Στεφανος Τρουπάκης χάθηκε και αυτός στην βύθιση του Κατσώνη |
(Από
το βιβλίο του διασωθέντα Υπάρχου του Κατσώνη Αντιπλοιάρχου (ε.α.) Ηλία
Τσουκαλά Π.Ν. ΄΄ ΥΠΟΒΡΥΧΙΟΝ Υ1΄΄, όπου στις 60 σελίδες του περιγράφει
τις στιγμές της ναυμαχίας , της βύθισης του υποβρυχίου, της σωτηρίας
του και της περιπέτειές του έως την απελευθέρωση. Και όπως έγραψε ο
Σπύρος Μελάς << αυτό είναι , με λίγα λόγια , το βιβλίο που μας
έδωσε ο γενναίος ύπαρχος του ΄΄Κατσώνη΄΄ για να κερδίσει μετά το χρυσό
μετάλλιο του ανδραγαθήσαντος πολεμιστού και τον τίτλο του λογοτέχνη.
 |
| ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΣΩΝΗΣ ΣΤΟ ΝΑΥΣΤΑΘΜΟ ΣΑΛΑΜΙΝΑΣ |
Τρόπαιο
για τους Έλληνες ναυτικούς του θρυλικού υποβρυχίου "Κατσώνης" ήταν τα
λόγια του Διοικητού του 1ου Αγγλικού Στολίσκου Υποβρυχίων : "Οι άνδρες
αυτοί μας ενέπνευσαν τα παραδείγματα της αφοσιώσεως στο καθήκον και
την αυτοθυσία".
Οι πεσόντες του ΄΄Κατσώνη΄΄
Διασώθηκαν
από την αιχμαλωσία τρεις: ο ύπαρχος
υποπλοίαρχος Ηλίας Τσουκαλάς
ο υποπ. αρμενιστής Α. Αντωνίου και ο
υποπ. πυροβολητής Α. Τσίγκρος που μετά
από κολύμβηση 9 ωρών κατόρθωσαν να
φθάσουν στην ακτή της Σκιάθου.
Εκεί
περισυνελέγησαν από τους ντόπιους.
Ύστερα από δραματικές περιπέτειες, με
τη βοήθεια του Βρετανικού συνδέσμου
του στρατηγείου Μέσης Ανατολής Henzy
Dail, του βοηθού του ανθυπίλαρχου Γεωργίου
Σαρρού και των ανταρτών του Πηλίου,
πέτυχαν να επιστρέψουν στις 11-11-1943 στη
Βηρυτό.
Στις
25-1-1944 ο υποπλοίαρχος Ηλίας Τσουκαλάς
συναντήθηκε με τον
Γεώργιο
Σαρρό, που είχε προαχθεί σε υπίλαρχο,
στην Αλεξάνδρεια. Τότε ο υπίλαρχος του
διηγήθηκε ότι με μεγάλη δυσκολία πέτυχε
να δραπετεύσει από την Ελλάδα και να
ξεφύγει από τους αντάρτες, που αντί για
ευχαριστώ για τις υπηρεσίες του, με
απόφαση Άρη Βελουχιώτη τον καταδίκασαν
σε θάνατο, που μεταξύ των άλλων κατηγοριών
ήταν «Διότι βοήθησε τον προδότη
υποπλοίαρχο Τσουκαλά να φύγει από την
Ελλάδα για να ξαναπάει να προσφέρει τις
υπηρεσίες του στον άτιμο Γλίξμπουργκ
και την κλίκα του»
πηγές
Καθημερινή Κυριακής 28, 29-10-2000
cycladitis
24grammata
κλύσμα
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου