Βύθιση του αντιτορπιλικού «Α/Τ Βασίλισσα Όλγα»! 26 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1943!

Ήταν Κυριακή 26 Σεπτεμβρίου 1943, ανήμερα της θρησκευτικής εορτής του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου. Στις 10:00 το πρωί οι σειρήνες ήχησαν. Γερμανική επιδρομή από 40 stukas επιτέθηκαν στα αγκυροβολημένα πλοία. Τελικά το Β.ΟΛΓΑ βυθίστηκε, μετά από ηρωική μάχη του πληρώματός του με τα γερμανικά αεροπλάνα.

Το Αντιτορπιλικό Βασίλισσα Όλγα (D-15), τύπου Greyhound, αποτέλεσε ένα από τα ενδοξότερα πλοία του Πολεμικού μας Ναυτικού, με πλούσια δράση κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Πήρε μέρος σε επικίνδυνες αποστολές στην Αδριατική, στο Τομπρούκ, στη Μεσόγειο και στον Ινδικό Ωκεανό. Το Φεβρουάριο του 1941, ήταν εκείνο που μετέφερε τα αποθέματα χρυσού της Τράπεζας της Ελλάδος, στην Κρήτη. Και ήταν πάλι το ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΟΛΓΑ που επιλέχθηκε για την μετακίνηση της Ελληνικής κυβέρνησης στην Μεγαλόνησο, μετά τη γερμανική εισβολή. Σήμερα, αναπαύεται στην υγρή αγκαλιά της θάλασσας, στο Λακκί της Λέρου, στο σημείο που βυθίστηκε παίρνοντας μαζί του στο βυθό 65 μέλη του ηρωικού πληρώματος του.

Η ιστορία του ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΟΛΓΑ αρχίζει στην Αγγλία, όπου ναυπηγείται και καθελκύεται το 1938. Στις 14 Φεβρουαρίου, το ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΟΛΓΑ με κυβερνήτη τον Μ. Ζαρόκωστα αφήνει τη Γλασκώβη και ξεκινά για την Ελλάδα. Δεκαπέντε ημέρες μετά, την 1η Μαρτίου του 1939, θα καταπλεύσει στον Ναύσταθμο της Σαλαμίνας. Η δράση του Β. ΟΛΓΑ αρχίζει στις 15 Αυγούστου του 1940. Τότε, μετά τον τορπιλισμό της ΕΛΛΗΣ στην Τήνο, κλήθηκε μαζί με το αδελφό του πλοίο Β.ΓΕΩΡΓΙΟΣ να συνοδεύσει τα επιβατηγά σκάφη με τους προσκυνητές της Μεγαλόχαρης από την Τήνο στον Πειραιά. Κυβερνήτης του Β. Όλγα αυτή την περίοδο, ήταν ο Πλοίαρχος Α. Λεοντόπουλος. Με την κήρυξη του πολέμου, στις 28 Οκτωβρίου το 1940, το Β. ΟΛΓΑ αναπτύσσει έντονη πολεμική δραστηριότητα. Παίρνει μέρος σε επικίνδυνες πολεμικές επιχειρήσεις, σε περιπολίες, καταδρομικές εξόδους, συνοδείες νηοπομπών αλλά και αποστολές εξόντωσης των εχθρικών πλοίων.

ΠΛΩΤΑΡΧΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΠΛΕΣΣΑΣ

Στις 27 Απριλίου 1941 τα γερμανικά στρατεύματα μπαίνουν στην Αθήνα και υψώνουν στην Ακρόπολη την σημαία με τον αγκυλωτό σταυρό. Δυο μέρες πριν, το Β. ΟΛΓΑ άφηνε πίσω της, την πατρίδα και έπλεε προς την Αλεξάνδρεια για την συνέχιση του αγώνα. Στην Αλεξάνδρεια, το Β. ΟΛΓΑ εντάσσεται στη βρετανική μοίρα αντιτορπιλικών ενώ την κυβέρνησή της αναλαμβάνει ο 37χρονος πλωτάρχης Γεώργιος Μπλέσσας. Με κυβερνήτη τον Μπλέσσα το Β.ΟΛΓΑ θα ζήσει τις πιο δοξασμένες στιγμές της αλλά και τις πιο τραγικές της ώρες. Υπόδειγμα αξιωματικού , ο αισιόδοξος κεφαλλονίτης με τη σιδερένια θέληση και τις ακλόνητες αρχές του, ο Γ. Μπλέσσας ταύτισε το όνομά του με την αυτοθυσία και τη συναδελφική αλληλεγγύη.

Ο άγγλος αξιωματικός , ανθυποπλοίαρχος G.Connell, περιγράφει τον πλωτάρχη Γ. Μπλέσσα με τα παρακάτω λόγια : «Η Β.ΟΛΓΑ είχε κυβερνήτη τον εγκάρδιο και θαρραλέο πλωτάρχη Μπλέσσα, ο οποίος εκτός από έξοχος επαγγελματίας, ήταν επίσης ένας διεθνούς φήμης πρωταθλητής γέφυρας..» Αυτός ο κυβερνήτης θα κερδίσει τον σεβασμό και την απεριόριστη εκτίμηση του πληρώματος του πλοίου του, πολύ γρήγορα. Απαιτητικός κατά τη διάρκεια των πολεμικών συγκρούσεων, πραγματικός φίλος όμως όταν οι συνθήκες το επέτρεπαν ή το απαιτούσαν. Ήξερε να είναι άψογος κυβερνήτης αλλά και σωστός άνθρωπος με ενδιαφέρον και κατανόηση για τους συντρόφους του. Με αυτόν τον Κυβερνήτη το Β. Ολγα θα γράψει, τα χρόνια που θα ακολουθήσουν, μία από τις πιο χρυσές σελίδες της ναυτικής μας ιστορίας.

Συμμετείχε στη ναυμαχία του Ταίναρου. Μαζί με το αγγλικό αντιτορπιλικό PETARD αιχμαλώτισε το ιταλικό υποβρύχιο UARSCIEK, κοντά στη Βεγγάζη. Έγιναν τρεις επιθέσεις από το PETARD και την Β.ΟΛΓΑ κατά του ιταλικού υποβρυχίου. Η τελευταία από το ελληνικό αντιτορπιλικό έδωσε και τη χαριστική βολή στο UARSCIEK, που αναγκάστηκε να αναδυθεί. Το UARSCIEK ήταν το τελευταίο από τα 20 ιταλικά υποβρύχια που χάθηκαν στη Μεσόγειο το 1942. Τον Ιανουάριο του 1943, το ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΟΛΓΑ βυθίζει το Ιταλικό πετρελαιοφόρο STROMPOLI και τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς βυθίζει σε συνεργασία με το βρετανικό JERVIS, δύο πολεμικά και δύο πλοία συνοδείας. Πρωτοστάτησε στην επίθεση κατά της Παντελλερίας, του «νησιού φρουρίου» του Μουσολίνι και στην απόβαση της Σικελίας. Ήταν το μοναδικό ελληνικό πλοίο που συμμετείχε το Σεπτέμβριο του 1943, στην παράδοση του ιταλικού στόλου, μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας. Η συμμετοχή της Β. ΟΛΓΑΣ, ήταν ιδιαίτερα τιμητική τόσο για το θρυλικό αντιτορπιλικό μας όσο και το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό.

Μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας, άρχισαν οι επιχειρήσεις στα Δωδεκάνησα. Τα ελληνικά αντιτορπιλικά, παρά τους κινδύνους, έπλεαν στο Αιγαίο, χτυπούσαν εχθρικές νηοπομπές, αποβίβαζαν κομάντος στα Δωδεκάνησα και επέστρεφαν στις βάσεις τους για ν’ ανεφοδιαστούν και ν’ αποπλεύσουν πάλι για άλλες περιπολίες ή αποστολές. Μια τέτοια τόσο επικίνδυνη όσο και επιτυχή αποστολή πραγματοποίησε η Β.ΟΛΓΑ τον Σεπτέμβριο του 1943, κοντά στην Αστυπάλαια.

Μαζί με τα αγγλικά αντιτορπιλικά FAULKNOR και ECLIPSE είχαν εντοπίσει γερμανική νηοπομπή. Οι Γερμανοί προσπαθούσαν ν’ αποφύγουν την αναμέτρηση. Στάθηκαν όμως άτυχοι. Η Γερμανική νηοπομπή αποτελούνταν από δύο φορτηγά, το Φ/Γ PLUTO (2000 τόνων) και το Φ/Γ PAOLO (4000 τόνων) με συνοδεία του περιπολικού (UJ2104), πρώην φαλαινοθηρικό DARVIK μετασκευασμένο ως περιπολικό από το Αγγλικό Βασιλικό Ναυτικό, το οποίο ανελκύστηκε από τους γερμανούς στο λιμάνι της Σούδας θύμα του δικού τους βομβαρδισμού, μετά την κατάληψη της Κρήτης. Κυβερνήτης του γερμανικού περιπολικού ήταν ο Ανθυποπλοίαρχος Schronder, ο οποίος σκοτώθηκε κατά τη βύθιση του πλοίου. Ο Ε. Δανιήλ, μέλος του πληρώματος του Α/Τα ΒΑΣΙΛΙΣΑ ΟΛΓΑ, θυμάται: <<το ένα από τα συνοδευόμενα πλοία το ανατινάξαμε. Το συνοδό πλοίο το καταστρέψαμε και αφήσαμε το άλλο μεταγωγικό να φλέγεται και με μεγάλη ταχύτητα πήραμε κατεύθυνση προς νότο. Έπειτα από ώρα και σε μεγάλη απόσταση είδαμε μια τεράστια λάμψη που σήμαινε ότι το εχθρικό πλοίο είχε και αυτό ανατιναχθεί.Έτσι 800 γερμανοί αντί να αντικαταστήσουν τους ιταλούς στη Ρόδο, βρεθήκανε στη θάλασσα…>>.

ΣΗΜΕΙΑ ΔΡΑΣΗΣ ΤΟΥ Α/Τ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΟΛΓΑ

Τρεις μέρες μετά την βύθιση της εχθρικής νηοπομπής στην Αστυπάλαια, η Β.ΟΛΓΑ ξαναβρέθηκε στα Δωδεκάνησα, μεταφέροντας στρατό , αντιαεροπορικά ταχυβόλα, μοτοσικλέτες, τρόφιμα και πυρομαχικά, στη Λέρο. Ήταν η πρώτη φορά μετά από 2,5 χρόνια που το πλήρωμα του Β.ΟΛΓΑ αντίκριζε ξανά ελληνικό νησί. Το επόμενο ταξίδι όμως του ελληνικού αντιτορπιλικού στη Λέρο, θα είναι και το τελευταίο του θρυλικού πλοίου. Ένα ταξίδι που άρχισε στις 08.45 της 25ης Σεπτεμβρίου, όταν το Β. ΟΛΓΑ απέπλευσε από την Αλεξάνδρεια μαζί με το αγγλικό INTREPID με προορισμό την θαλάσσια περιοχή ανάμεσα στην Κρήτη και την Κω. Εκεί τα δύο αντιτορπιλικά θα εκτελούσαν επιθετική περιπολία για να εμποδίσουν τη διέλευση εχθρικών νηοπομπών από λιμάνια της ηπειρωτικής Ελλάδας και της Κρήτης προς τα Δωδεκάνησα. Μέχρι τις 04.15 της 26ης Σεπτεμβρίου, τα δύο πλοία περιπολούσαν στην προκαθορισμένη περιοχή, χωρίς απρόοπτα. Τότε, παίρνουν με κρυπτογραφημένο σήμα εντολή να καταπλεύσουν στη Λέρο, στις 07.00 το πρωί. Στις 07.00 το πρωί της επόμενης ημέρας, τα δύο αντιτορπιλικά έμπαιναν στον όρμο Λακκί της Λέρου.

Ήταν Κυριακή 26 Σεπτεμβρίου 1943, ανήμερα της θρησκευτικής εορτής του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου. Στο φυσικό λιμάνι της Λέρου υπήρχαν τρεις βρετανικές τορπιλάκατοι και ένα μικρό ιταλικό καράβι, δεμένα κοντά στην προκυμαία. Το Β.ΟΛΓΑ έδεσε κοντά στη δεύτερη είσοδο του όρμου και το INTREPID περίπου 200 μέτρα ανατολικότερα. Το πλήρωμα ήταν κουρασμένο από την ολονύχτια περιπολία κι έτσι οι περισσότεροι κατέβηκαν στα υποφράγματα για να κοιμηθούν.

Στη γέφυρα έμεινε ο αξιωματικός φυλακής με τους βοηθούς του, στα πυροβόλα και τα πολυβόλα έμειναν οι πυρήνες των ομοχειριών και στις μηχανές υπήρχαν οι μηχανικοί και οι θερμαστές βάρδιας. Η γαλήνια αιγαιοπελαγίτικη μέρα έκανε τα πληρώματα των πλοίων να πιστέψουν ότι θα περνούσαν μια ήρεμη μέρα στο μέχρι τότε ασφαλές ορμητήριο της Λέρου. Στις 10:00 το πρωί οι σειρήνες ήχησαν. Γερμανική επιδρομή από 40 stukas επιτέθηκαν στα αγκυροβολημένα πλοία. Τελικά το Β.ΟΛΓΑ βυθίστηκε, μετά από ηρωική μάχη του πληρώματός του με τα γερμανικά αεροπλάνα. Απωλέσθηκαν ο κυβερνήτης, πλωτάρχης Γ. Μπλέσσας ΒΠΝ, 6 αξιωματικοί,65 υπαξιωματικοί και ναύτες. Μαζί με το Β.ΟΛΓΑ βυθίστηκε και το αγγλικό INTREPID.

Αντιτορπιλικό ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΟΛΓΑ – Τεχνικά Χαρακτηριστικά
Διαστάσεις: Μήκος: 97,5m
Πλάτος: 9,7m Βύθισμα: 2,7m
Εκτόπισμα: 1.414 τόνοι
Πρόωση: 34.000 ίπποι , διπλέλικο
Ταχύτητα: 35 κόμβοι
Οπλισμός: 4 πυροβόλα των 5 ιντσών, 4 Α/Α πολυβόλα των 37 χιλ., 2 τετραπλοί Τ/Σ των 21 ιντσών. Το 1941 αφαιρέθηκε το 4ο πυροβόλο των 5 ιντσών και οι πρυμνιοί Τ/Σ για να προστεθούν 1 Α/Α πυροβόλο 3 ιντσών, 6 πυροβόλα 20 χιλ. και συσκευή Α/Υ.
Πλήρωμα: 145 άνδρες

Για την βύθιση του UARSCIEK, που χρεώθηκε "εξ ημισείας" στα δύο αντιτορπιλικά, απονεμήθηκε από τον Βρετανό Βασιλιά στον Μπλέσσα το Μετάλλιο Διακεκριμένης Υπηρεσίας (DSO). Ηταν ο πρώτος Έλληνας κυβερνήτης που έλαβε αυτό το παράσημο.[70] Η ελληνική πλευρά με το Β. Δ της 12ης Μαρτίου 1943 απένειμε στον Μπλέσσα τον Πολεμικό Σταυρό Γ΄ Τάξεως και το Μετάλλιο Εξαίρετων Πράξεων στο Ανθυποπλοίαρχο Ε. Δανιήλ και στον χειριστή της συσκευής ASDIC Υποκελευστή Β΄-Διαχειριστή Ε. Αμουργή

Στο χώμα της Λέρου στέκει σήμερα ένα μνημείο προς τιμήν του πλοίου, του πληρώματος και των κατορθωμάτων του... άλλο ένα μνημείο στους ναύτες που υπερασπίστηκαν την ελευθερία στα βαθιά νερά... Μεταξύ τους και ο κυβερνήτης Γεώργιος Μπλέσσας, ένας αδριάντας του οποίου αγναντεύει μέρα-νύχτα το Αργοστόλι από την παραλία της πόλης, σιωπηλός μα περήφανος...

ΑΘΑΝΑΤΟΙ

Οι νεκροί του Βασίλισσα Όλγα
Βαθμός	Όνομα
Αξιωματικοί
Πλωτάρχης	Γεώργιος Μπλέσσας
Υποπλοίαρχος	Μιχαήλ Γρηγορόπουλος
Υποπλοίαρχος	Δημήτριος Μπάτσης
Υποπλοίαρχος (Μηχ)	Αλέξανδρος Σακίπης
Σημαοφόρος	Νικόλαος Σιμιτζόπουλος
Έφ. Σημαιοφόρος	Ιωάννης Δουρής(1)
Επ. Σημαιοφόρος (Οικ.)	Παναγιώτης Κονταράτος(2)
Υπαξιωματικοί
Αρχικελευστής Τηλεγραφητής	Δανιήλ Σγουρός
Κελευστής (Ηλεκ.)	Δημήτριος Μαστράκος(2)
Υποκελευστής Α΄ (Πυρ.)	Αντώνιος Λιάσκος
Υποκελευστής Α΄ (Τορ.)	Γεώργιος Ζήλος
Υποκελευστής Β΄ (Τηλ.)	Μάριος Ξενάκης
Υποκελευστής Β΄ (Μηχ.)	Δημήτριος Μπέης
Υποκελευστής Β΄ (Μηχ.)	Γεώργιος Δούκας
Υποκελευστής Β΄ (Μηχ.)	Ελευθέριος Μπαλόκας
Υποκελευστής Β΄ (Μηχ.)	Ευθύμιος Πέρρος
Υποκελευστής Β΄ (Μηχ.)	Χρήστος Βασιλειάδης
Δίοποι
Αρμενιστής	Ιωάννης Παράβαλος
Πυροβολητής	Γεώργιος Μπουλιέρης
Πυροβολητής	Κυριάκος Τσαλαπατάκης
Πυροβολητής	Γεώργιος Ζαχαράκης
Πυροβολητής	Γεώργιος Μαραγκός
Πυροβολητής	Στέφανος Νταβλιάκος
Πυροβολητής	Βασίλειος Θεοδοσόπουλος
Πυροβολητής	Ιωάννης Νομικός
Πυροβολητής	Ανάργυρος Στεργίου
Πυροβολητής	Βασίλειος Ρίζος
Πυροβολητής	Λουκάς Παπαδογιαννάκης
Πυροβολητής	Αντώνιος Ζαραβέλλας(2)
Πυροβολητής	Ιωάννης Χριστόπουλος
Πυροβολητής	Ευστράτιος Αρβανιτάκης(2)
Πυροβολητής	Παναγιώτης Κουντούρης
Πυροβολητής	Ιωάννης Καλαγκιάς
Πυροβολητής	Κωνσταντίνος Κόκκαλης
Τορπιλητής	Στυλιανός Σταματόπουλος
Τηλεγραφητής	Μιχαήλ Στουραΐτης
Τηλεγραφητής	Δημήτριος Μαρωνίτης
Διαχειριστής	Αθανάσιος Μυλωνάς
Μηχανικός	Εμμανουήλ Δημητρούλιας
Μηχανικός	Γεώργιος Κωνσταντινέας
Μηχανικός	Μαρκος Μένης
Μηχανικός	Χριστόφος Σουρής
Ηλεκτρολόγος	Σωτήριος Ιατρού
Ηλεκτρολόγος	Αντώνιος Λεονταρίτης
Ηλεκτρολόγος	Ιωάννης Παπαγεωργίου
Θερμαστής	Στυλιανός Βαζαίος
Ναύτες
Αρμενιστής	Νικόλαος Παναγιώτου
Αρμενιστής	Γεώργιος Κάτρης
Πυροβολητής	Ηλίας Βιντιάδης
Πυροβολητής	Παναγιώτης Γκέτσος
Πυροβολητής	Νικόλαος Δημητρίου
Πυροβολητής	Νικόλαος Διακορώνιας
Πυροβολητής	Ευτύχιος Καγιαβάς
Πυροβολητής	Γεώργιος Καλαφάτης
Πυροβολητής	Ιωάννης Κόλλιας
Πυροβολητής	Χρήστος Αργύρης
Πυροβολητής	Μιχαήλ Κουντούδης
Πυροβολητής	Νικόλαος Μαυρομμάτης
Πυροβολητής	Κων/νος Νικολαΐδης
Πυροβολητής	Γεώργιος Τσούλος(2)
Τορπιλητής	Μαρίνος Βόγας
Τορπιλητής	Ευστάθιος Κριμιτζής
Μηχανικός	Μάρκος Βιτάλης
Μιχανικός	Μιλτιάδης Πεπερίδης
Μιχανικός	Σωκράτης Τσάκος(2)
Ηλεκτρολόγος	Ιωάννης Γαρδίας
Ηλεκτρολόγος	Ελευθέριος Τσούμας
Θερμαστής	Κων/νος Κοχείλας
Θερμαστής	Γεώργιος Δήμου
Καταστρώματος	Χρήστος Τσολάκης
Εσχαρεύς	Μιχήλ Βάλβης
Σημειώσεις
(1) Σκοτώθηκε στις 20/4/1941
(2)Τραυματίες που απεβίωσαν
την επόμενη μέρα στο
νοσοκομείο της Λέρου