ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΖΟΥΡΑΦΑ Ή ΛΑΔΟΞΕΡΑ.ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ Α.Ο.Ζ

Παραμένει άσημη ενώ θα έπρεπε να είναι διάσημη , αν όχι για άλλους λόγους  τουλάχιστον γιατί οριοθετεί την ελληνική επικράτεια στο Βορειοανατολικό Αιγαίο. Είναι η Βορειοανατολικότερη των Θρακικών Σποράδων.

Η Ζουράφα (Λαδόξερα) με επιφάνεια 9 στρέμματα και μήκος ακτής 465 μέτρα σύμφωνα με παλαιότερες μετρήσεις της Υδρογραφικής Υπηρεσία του Π.Ν. , ενώ σύμφωνα με νεώτερους υπολογισμούς της είναι μικρότερη του ενός στρέμματος και έχει ακτογραμμή 32 μέτρα , είναι χαμηλή και για αυτό εξαιρετικά επικίνδυνη   , ιδiως με δυσμενείς συνθήκες ορατότητας για όσους πλέουν ανατολικώς της Σαμοθράκης , από το Βορειοανατολικό άκρο της οποίας (Άκρα Άγκιστρο ή Σκεπαστό) απέχει 6 ν.μ. περίπου. Έπ' αυτής λειτουργεί φανός μεμονωμένου κινδύνου με αναλάμπον λευκό φως. Η μεταλλική πυραμίς του φανού είναι χρωματισμένη μαύρη με ερυθρή λωρίδα.

 Βάθη μικρότερα από 10 μέτρα βρίσκονται μέχρις αποστάσεως 100 μέτρων περίπου γύρω της. Απέχει 22 ν.μ περίπου από το φάρο της Αλεξανδρουπόλεως , είναι υπόλειμμα ηφαιστειογενούς νήσου και έχει παρατηρηθεί αξιόλογο θαλάσσιο ρεύμα ανατολικής διευθύνσεως κοντά της. Η ευρύτερη περιοχής της είναι πλούσιος ψαρότοπος , όπου συχνάζουν ακόμη όλων των ειδών τα ψάρια.  Με την Ζουράφα ασχολήθηκε   διεξοδικώς σε περισπούδαστο άρθρο του στη "Θρακική Επετηρίδα" ο διακεκριμένος   λόγιος της Σαμοθράκης Νικόλαος Φαρδύς (1853-1901). ("Τα Ζγοράφα ως κέντρο των σεισμών της Σαμοθράκης και λείψανο τεσσάρων νήσων του Θρακικού Πελάγους προ αμνημονεύτων χρόνων καποντισθεισών")

Ο συγγραφεύς αυτός γράφοντας για το νησί το 1897 το αποκαλεί "Ζγοράφα" (τα) και σημειώνει , ότι σε καιρό γαλήνης διακρίνεται και από  κάποια υγρή, ελαιώδη ουσία που επιπλέει επί των πέριξ υδάτων , που αποπνέει οξεία οσμή πετρελαίου . Ο ίδιος μεταξύ άλλων αναφέρει ότι : 
α) Για πρώτη φορά διαπίστωσε προσωπικώς την ύπαρξη εκεί πετρελαίου το 1874 , του οποίου η πηγή ευρίσκετο επί της Ζουράφας 
β) Η Ζουράφα ήταν ονομαστή για την ποσότητα και την ποιότητα των σπόγγων της 
γ) Στην περιοχή της υπήρχαν πολλά ίχνη κτηρίων των οποίων διακρίνονται οι θύρες , τα παράθυρα οι κίονες , τα κιονόκρανα κ.λ.π. (προφανώς η εναλακτική ονομασία Λαδόξερα οφείλεται στην ύπαρξη της παραπάνω ελαιώδους ουσίας).

Ο κορυφαίος των θαλασσογράφων μας Σ.Ε. Λυκούδης έγραφε προ εβδομήντα περίπου ετών ,ότι η διαβρωτική επεξεργασία της θάλασσας κατήντησε την Ζουράφα να έχει διάσταση μέγιστη 35 μέτρα , της οποίας οι δύο ακραίες κεφαλές είναι ξηρές σε περίοδο γαλήνης και αναπαυτήρια γλάρων . 

Η Ζουράφα είναι , όπως προαναφέρεται το Βορειανατολικότερο , αναδυόμενο στην ανοιχτή θάλασσα , νησαίο Ελληνικό έδαφος υπόλειμμα μεγάλου εδάφους. Αναφέρεται από τον Marko Boscini (1613 -1678) , χωρίς όνομα και τον Alexander Conze Γερμανό αρχαιολόγο που επισκέφτηκε την Σαμοθράκη κατά τον β΄ ήμισυ του παρελθόντος αιώνος "Τα Ζγόραφα" .

Χάρη στην επί αυτής κυριαρχία , η Ελλάς επεκτείνει σημαντικά τις ζώνες θαλάσσιας κυριαρχία της (χωρικά ύδατα κ.ά.) στον κρίσιμο χώρο του Β.Α. Αιγαίου , προς τα Ανατολικά. Στο στενό μεταξύ της Ζουράφας και της Άκρας Γκρέμια ( σήμερα Boztepe Burnu, της Ανατολικής Θράκης) έχει εύρος 14 ν.μ. περίπου . Στο παρελθόν αρκετά πλοία , προσπαθώντας να αποφύγουν την προσέγγιση προς την Ζουράφα είχαν προσαράξει στα βραχώδη νησαίο εδάφη που περιβάλουν την άκρα Γκρέμια . Πόσοι Έλληνες γνωρίζουν την ύπαρξη της Ζουράφας ,που κείται Ανατολικά της Σαμοθράκης , Βόρεια της Ίμβρου και Νότια της Αλεξανδρουπόλεως και την οποία περιφρονητικώς παραλείπουν οι περισσότεροι από τους κυκλοφορούντες για το ευρύ κοινό (σχολικοί ,τουριστικοί κ.ά.) χάρτες μας , μολονότι σηματοδοτεί τα όρια της Ελληνικής Επικράτειας .

Σε όσα Αναφέρει Ο Σ.Ε. Λυκούδης για την διαβρωτική επεξεργασία της θάλασσας και η ταπεινότητα μας για την επείγουσα ανάγκη προστασίας της Ζουράφας από την αέναη δράση των στοιχείων της φύσης , πρέπει να προστεθεί η παρατήρηση που έχει καταχωρηθεί στην παλαιότερη έκδοση του Πλοηγού του έτους 1955 , σύμφωνα με την οποία σε μικρές αποστάσεις από τη Ζουράφα υπάρχουν στα μεν Δυτικά της "Βράχος" μικρού υπέρ την επιφάνεια της θάλασσας ύψους , στα σε Νοτιοανατολικά της "Βράχος" περί την επιφάνεια της θάλασσας. Ήδη , μετά από 40 χρόνια , τα βραχώδη αυτά νησαία εδάφη έχουν δυστυχώς εξαλειφθεί. Προφανώς περιέπεσαν στην κατηγορία του σκόπελοι ή και της υφάλου …. Απέμεινε η κάπως υψηλότερη Ζουράφα. Νησιοφύλακες και νησίαρχοι της (μέχρι πότε); τα θαλασσοπούλια……

Από τη μελέτη του Γεωργίου Γιαγκάκη "Η ΖΟΥΡΑΦΑ ΜΑΣ:Βορειοανατολικη νησαία              προεξοχή της χώρας" 1996.

Η Ζουράφα, η δύναμη του σημείου της ΑΟΖ

Ν. Λυγερός

Αν χρειαζόμαστε ένα φυσικό παράδειγμα της δύναμης του σημείου στην ΑΟΖ για να γίνει κατανοητή σε όλους η αξία της, αρκεί να πάρουμε τη Ζουράφα. Σε σχέση με τα μεγέθη των κλασικών νησιών του Αιγαίου, μπορεί αυτή να μοντελοποιήσει με την έννοια των φυσικών, το σημείο. Όσον αφορά στην ΑΟΖ, η ύπαρξη του φάρου υποστηρίζει την έννοια της οικονομικής δραστηριότητας ακόμα κι αν αυτή είναι του ελάχιστου βαθμού, πράγμα που σημαίνει εκ των υστέρων ότι θα χρειαστεί μία επένδυση. Με τα νέα δεδομένα της τεχνολογίας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, επιπλέον, όταν είμαστε ικανοί να δημιουργήσουμε μια πλατφόρμα στη μέση του πουθενά, είναι εύκολο να φανταστεί κανείς τι διευκόλυνση προσφέρει ένα σταθερό σημείο. 

Η Ζουράφα όσον αφορά το θέμα της επικάλυψης ανήκει στην κατηγορία της Γαύδου, διότι η ΑΟΖ της Σαμοθράκης την καλύπτει. Από την άλλη, η Ζουράφα ανήκει όντως στα ακριτικά νησιά, τα οποία καλύπτουν με την ΑΟΖ τους περιοχές που δεν καλύπτει κανένα άλλο νησί. Με άλλα λόγια, λόγω του μεγέθους της Ζουράφας, είναι εύκολο να διαπιστώσουμε το εμβαδόν της κυψέλης Voronoi που καλύπτει και κατά συνέπεια, να αναδείξουμε την αξία της έννοιας της ΑΟΖ. 

Είναι βέβαια ο ίδιος λόγος για τον οποίο η Τουρκία αμφισβητεί την ύπαρξή της ως αντικείμενο της ΑΟΖ. Ήρθε λοιπόν ο καιρός να αντιληφθούμε κι εμείς ως Έλληνες τη σπουδαιότητα της Ζουράφας μέσα στο πλαίσιο της ΑΟΖ. Διότι αυτή τη φορά, το μέγεθος του νησιού είναι τόσο μικρό που αναγκαστικά μας προκαλεί. Εννοούμε ότι όταν το νησί είναι μεγάλο, έχουμε την εντύπωση ότι το μέγεθος του σχετίζεται με το μέγεθος της ΑΟΖ. Εδώ το παράδειγμα της Ζουράφας αποδεικνύει ότι ακόμα κι ένα σημείο, προσφέρει σε άδειο χώρο μια ΑΟΖ που έχει εμβαδόν π(200)2 ΝΜ2. 

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, όπου η κυψέλη της Ζουράφας αγγίζει και τις κυψέλες που δημιουργούν τα σημεία της τουρκικής ακτής, υπάρχει βέβαια μία τροποποίηση. Το σημαντικό όμως είναι το διαφορικό, δηλαδή τι προσφέρει η ύπαρξη της Ζουράφας ως αντικείμενο της ΑΟΖ και αυτό εντοπίζεται εύκολα στο χάρτη. Αν τα μεγέθη ήταν του ίδιου τύπου, το εμβαδόν αυτό θα ήταν σχεδόν μηδενικό. Με άλλα λόγια, αποδεικνύουμε με τη Ζουράφα την αξία της ΑΟΖ ακόμα και σε ακραίες περιπτώσεις.