«Ο Κεμάλ τούς έπιασε, τους έσφαξε!»

Η Ελένη Καραντώνη καταγόταν από το Μπουνάρμπασι, το οποίο βρίσκεται περίπου 11 χιλιόμετρα βορειανατολικά της Σμύρνης. Το χωριό είχε 1.000 κατοίκους από τους οποίους οι 800 ήταν Ελληνες. Η μαρτυρία της Ελένης Καραντώνη, από τις εμπειρίες που έζησε εκείνες τις ημέρες που η ανθρωπότητα έχασε το δικαίωμα να αποκαλείται έτσι, καταγράφηκε στο δίτομο συλλογικό έργο «Εξοδος» που εκδόθηκε από το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών. Οσα θα διαβάσετε παρακάτω αφιερώνονται σε πολιτικά αναστήματα τύπου Ρεπούση και στους ομοίους της:

«Αρχισε ο Στρατός μας να φεύγει. Χτυπούσαν τις πόρτες μας και ζητούσαν ρούχα για να βγάλουν το χακί από πάνω τους. Πόσους δεν ντύσαμε! Οι μεγάλοι οι δικοί μας ξεκουμπιστήκαν και φύγανε κι αφήσαν τον κόσμο στο έλεος του Θεού. Εφταναν οι στρατιώτες ξυπόλυτοι, γυμνοί, κουρελιασμένοι, πρησμένοι, νηστικοί. Οι Τούρκοι κατεβαίναν και σφάζαν τους Ελληνες. Το ίδιο έκαναν και οι δικοί μας. Παντού φωτιά και μαχαίρι άκουες και έβλεπες. Από τους κατοίκους του Μπουνάρμπασι έμειναν καμιά δεκαριά οικογένειες… Μερικοί κατάφεραν να φύγουν, σέρνοντας με την κοιλιά προς το Σικλάρι και από κει στη Σμύρνη. Τους άλλους όλους τους ατιμάσανε, τους σφάξανε, τους κρεμάσανε, τους κάψανε. Κι εκείνους που κατάφεραν από το Σικλάρι να φτάσουν στη Σμύρνη, όταν ήρθε ο Κεμάλ, τους έπιασε και τους έσφαξε.

Εμείς βρισκόμασταν στη Σμύρνη. Πλημμύρα οι μαχαλάδες στο αίμα. Βάλανε φωτιά οι Τούρκοι, μια ώρα μακριά. “Μη φοβάστε είναι μακριά” μας είπε ο νοικοκύρης του σπιτιού όπου μέναμε. Σ’ ένα τέταρτο η φωτιά είχε έρθει σ' εμάς. Ρίχνανε βενζίνη και προχωρούσε. Βγήκαμε στον δρόμο. Φωτιά από τη μια, θάλασσα από την άλλη. Βρισκόμασταν στη μέση. Και οι Τσέτες (σ.σ.: οι άτακτοι Τούρκοι) βρίσκονταν στη μέση και σφάζαν και σκοτώναν.

Τη νύχτα οι Τσέτες έκαναν επίθεση ν’ αρπάξουν, να σφάξουν, ν’ ατιμάσουν. “Βοήθεια! Βοήθεια!” φώναζε ο κόσμος. Τα εγγλέζικα πλοία ήταν απέναντι. Εριχναν τους προβολείς. Σταματούσαν για λίγο. Τη νύχτα θέλαμε να πάμε προς νερού μας. Πήγαμε λίγο πιο έξω, φρίκη! Βρεθήκαμε σε μια χαβούζα. Γύρω γύρω, στα χείλια της χαβούζας σπαρταρούσαν κορμιά και μέσα η χαβούζα ήταν γεμάτη κεφάλια. Επαιρναν όποιον έπιαναν, τον πήγαιναν στην άκρια της χαβούζας, έκοβαν το κεφάλι και το έριχναν μέσα στη χαβούζα και τα κορμιά τα άφηναν να σπαρταρούν γύρω γύρω. Ηταν φοβερό. Οσοι το είδαν τρελάθηκαν. Το τρελοκομείο γέμισε από τρελούς σαν ήρθαμε. Εκεί σ’ αυτό το μέρος χάσαμε και τον πατέρα μου. Τον αδελφό μου τον έσφαξαν στο χωριό.

Εβγαλαν, μετά, ιταλικά και ελληνικά πλοία και μας πήραν. Πόσους; Ούτε ένα είκοσι τοις εκατό δεν επήραν. Τέτοια καταστροφή δεν είδαν τα μάτια μου!»

Αυτά έγιναν στη Σμύρνη το 1922. Αιωνία η μνήμη των αδελφών μας και είθε κάποτε να απονεμηθεί Δικαιοσύνη...

 Οι φωτογραφίες βρίσκονται στο βιβλίο «The Genocide of the Ottoman Greeks. Studies on the State Sponsored Campaign of Extermination of the Christians of Asia Minor (1912-1922) and Its Aftermath: History, Law, Memory», και προέρχονται από τη συλλογή του Νικολάου Χλαμίδη.

metopopress