Ο Γιαννάκης Στεφανίδης κατετάγη επάξια στο Πάνθεον των Ηρώων και
κέρδισε μια λαμπρή θέση στην ιστορία. Ο Στρατηγός Γεώργιος
Γρίβας-Διγενής, στα απομνημονεύματα του, κάνει σωρεία αναφορών για την
δράση του. Τον αναφέρει, ως τον τελευταίο νεκρό του Αγώνα, ο οποίος
«Εφονεύθη εις Λευκωσία την 10 Φεβρουαρίου 1959» (σελ. ΧVII).
Ο Στεφανίδης μεγάλωσε σ΄ ένα Ελληνικό, Χριστιανικό περιβάλλον και γαλουχήθηκε με τα νάματα της Θρησκείας και της Πατρίδας. Γι’ αυτό τον λόγο ήταν και από τους πρώτους που εντάχθηκε στις τάξεις του εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-59 στα τέλη του 1954, μαζί με τον ήρωα αγωνιστή Μιχαήλ Γιωργάλλα. Μυήθηκαν και οι δύο στην οργάνωση από τον φλογερό πατριώτη, τον στρατολόγο της ΕΟΚΑ Παπασταύρο Παπαγαθαγγέλου. Κατά την διάρκεια του Αγώνα έδρασε με τα επαναστατικά ονόματα ΠΛΙΝΙΟΣ, ΦΑΕΘΩΝ, Κ.14, ΑΙΝΕΙΑΣ, ΑΝΔΡΕΑΣ. Στην πολιτική του ταυτότητα χρησιμοποιούσε το όνομα Νίκος Ρώσος. Ενώ η δράση του στον Αγώνα υπήρξε πλούσια και αξιόλογη, δεν συνελήφθη ποτέ από τους Άγγλους διώκτες του.
Ο Αγώνας
Η έναρξη του Αγώνα την 1η Απριλίου 1955, βρίσκει τον Γιαννάκη Στεφανή ανάμεσα στα επίλεκτα στελέχη της Άλκιμης Νεολαίας ΕΟΚΑ ως συντονιστή της νεολαίας στην επαρχία Λευκωσίας. Παράλληλα, εκπαιδεύεται από τον ήρωα Στυλιανό Λένα, στη χρήση των εκρηκτικών υλών και την τέχνη των ανατινάξεων.
Στα μέσα Ιανουαρίου του1956 με την ομάδα Γερίου, χρησιμοποιεί το σπίτι του ως ορμητήριο των αγωνιστών. Εκεί συγκεντρώνεται με διαταγή του Αρχηγού του Αγώνα Γεωργίου Γρίβα-Διγενή και οπλισμός της οργάνωσης.
Στις 15 Αυγούστου 1956 οι ΄Αγγλοι επρόκειτο να μεταφέρουν από τις κεντρικές φυλακές στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας τους θανατοποινίτες Στέλιο Μαυρομάτη, Μιχαήλ Κουτσόφτα και Ανδρέα Παναγίδη. Η ΕΟΚΑ τότε σχεδίαζε την απελευθέρωση των τριών αγωνιστών. Ο Γιαννάκης Στεφανίδης, σύνδεσμος τότε της ομάδας Γερίου μαζί με τον αγωνιστή Παναγιώτη Κοτζιά μετέβησαν στο Γέρι και στις 14 Αυγούστου συνάντησαν τον Σπύρο Κυριάκου και τον Κυριάκο Κολοκάση. Στόχος της συνάντησης, η προετοιμασία της απόπειρας απελευθέρωσης των τριών θανατοποινιτών. Δυστυχώς, οι θανατοποινίτες δεν μετεφέρθησαν στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας και η επιχείρηση εκτελέστηκε χωρίς να επιτύχει την απελευθέρωση των θανατοποινιτών.
Στις 31 Αυγούστου 1956, ο Γιαννάκης Στεφανίδης εβοήθησε στην κατάστρωση σχεδίου για την απόπειρα απελευθέρωσης του αγωνιστή Πολύκαρπου Γιωρκάτζη και πάλιν από το Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας. Στην επιχείρηση έλαβαν μέρος οι αγωνιστές Νίκος Σαμψών, Ιωνάς Νικολάου, Κυριάκος Κολοκάσης, Σπύρος Κυριάκου και Νεοπτόλεμος Λεφτής. Στην μάχη που ακολούθησε έπεσαν νεκροί οι ήρωες Ιωνάς Νικολάου και Κυριάκος Κολοκάσης και πληγώθηκε ο αγωνιστής Σπύρος Κυριάκου.
Την 1η Σεπτεμβρίου 1956 ο Γιαννάκης Στεφανίδης, σε συνεργασία με τον Ανδρέα Λαγό, ετοιμάζει βόμβες οι οποίες τοποθετήθηκαν στο Κυβερνητικό Τυπογραφείο. Ενέργεια που στόχευε στην εξύψωση του αγωνιστικού φρονήματος του λαού, μετά το θάνατο των ηρώων Ιωνά Νικολάου και Κυριάκου Κολοκάση.
Το καλοκαίρι του 1956, μαζί με τον Ιάκωβο Πελετιέ τοποθέτησαν δύο νάρκες σε υπόνομο του αεροδρομίου Τύμπου από τον οποίο θα απογειώνονταν βρετανικά στρατιωτικά αεροπλάνα. Οι νάρκες εξερράγησαν στις 2 π.μ. και προκάλεσαν σοβαρές ζημιές στο δίαυλο του αεροδρομίου.
Τον Γενάρη του 1957, ο Αρχηγός του Αγώνα, Γεώργιος Γρίβας –Διγενής αναγνωρίζοντας τις ικανότητες και δυνατότητες του, τον αναβαθμίζει αναθέτοντας του την ευθύνη του Τομέα Λευκωσίας. Θέση την οποία διατηρεί μέχρι την 1η Μαίου 1958. Τον Μάιο του 1958, αναλαμβάνει μαζί με τον Σωτηράκη Γιαννάκη την εκπόνηση σχεδίου άμυνας κατά των βανδαλισμών και λεηλασιών του τουρκικού όχλου στις Ελληνικές συνοικίες.
Τον Ιούλιο του 1958 μετατέθηκε στην Λάρνακα, με στόχο την αναδιοργάνωση του εκεί τομέα.
To τραγικό τέλος….
Τον Νοέμβριο του 1958 , ο Γιαννάκης Στεφανίδης διατάσσεται να επιστρέψει στην Λευκωσία δήθεν κατόπιν διαταγής του Διγενή. Ο ίδιος, επιμένει να δει την διαταγή του Αρχηγού, διαταγή η οποία όπως αποδείχθηκε στην συνέχεια δεν εκδόθηκε ποτέ. Παρόλο το γεγονός ότι η διαταγή δεν του παραδόθηκε υπακούει και μετακινείται στην Λευκωσία.
Η επιστροφή του Γιαννάκη στη Λευκωσία, συμπίπτει χρονικά με την εξαγγελία την ίδια περίοδο της εκεχειρίας που ακολούθησε και τον τερματισμό του Αγώνα της ΕΟΚΑ. ΄Ολοι οι αγωνιστές του ΄Επους της ΕΟΚΑ επιστρέφουν στα σπίτια τους. Ο Αρχηγός Διγενής, μεταβαίνει στην Ελλάδα όπου τον υποδέχονται με τιμές ήρωα.
Ο Γιαννάκης Στεφανίδης όμως δεν έμελλε να επιστρέψει ποτέ. Δεν ήταν στην Φανερωμένη, όταν συγκεντρώθηκαν εκεί, όλοι οι Αγωνιστές μετά την λήξη του Αγώνα. Δεν ήταν μεταξύ των νικητών. Κανείς δεν γνώριζε που βρισκόταν και αυτοί οι λίγοι που γνώριζαν δεν μιλούσαν. Από την ημέρα εκείνη ο πατέρας του παπα- Ανδρέας Στεφανίδης, η οικογένεια του, όλοι οι συναγωνιστές και φίλοι του τον αναζητούν. ΄Οσο περνούσαν οι μέρες, ο φόβος και η αγωνία ότι ο Γιαννάκης Στεφανίδης ήταν νεκρός μεγάλωνε.
Ο Στρατηγός Γεώργιος Γρίβας-Διγενής στην Αθήνα και ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ’ ενημερώνονται ότι ο Γιαννάκης Στεφανίδης είχε δολοφονηθεί και ότι το έγκλημα είχαν σχεδιάσει και εκτελέσει συναγωνιστές του. Οι δύο ηγέτες του Αγώνα της ΕΟΚΑ ενημερώνονται και για τις απόπειρες δολοφονίας του ήρωα με δηλητήριο οι οποίες είχαν προηγηθεί.
Ο Διγενής, διατάσσει τον Αντώνη Γεωργιάδη, υπαρχηγό της ΕΟΚΑ και μετά τον Ρένο Λυσιώτη να προχωρήσουν σε έρευνα για την ανακάλυψη της σορού του Γιαννάκη Στεφανίδη και την ταφή της με τιμές ήρωα.
Η κηδεία του τραγικού ήρωα τελέστηκε στις 26 Ιουνίου 1959. Τη σορό του ήρωα είχαν εγκαταλείψει λίγη ώρα πριν από την κηδεία «άγνωστοι», στο κοιμητήριο Κωνσταντίνου και Ελένης στην Λευκωσία.
Η κηδεία τελέστηκε στην παρουσία εκατοντάδων αγωνιστών από όλα τα μέρη της Κύπρου. Τον επικήδειο λόγο έγραψε ο αγωνιστής Ρένος Λυσιώτης και λόγο λυποθυμίας του, τον εκφώνησε ο συναγωνιστής του Γιαννάκη Στεφανίδη, Φειδίας Παπασάββας.
Ποίος ήταν
Ο Γιαννάκης Στεφανίδης γεννήθηκε στις 7 Ιουνίου 1939 στο χωριό Κώμη Κεπήρ στην κατεχόμενη σήμερα Καρπασία. Γονείς του ο παπα-Ανδρέας Στεφανίδης, ιερέας από το χωριό Πατρίκι της Καρπασίας και η Ευγενία Στεφανίδη, από την Κώμη Κεπήρ. Είχε τέσσερα αδέλφια, τον Μιχαλάκη, την Αγγελική, τον Σωτήρη και την Αθανασία. Τα παιδικά του χρόνια, μέχρι και την τρίτη τάξη του Δημοτικού σχολείου, τα έζησε στην γενέτειρα του Κώμη Κεπήρ. Στην συνέχεια εγκαταστάθηκε στη Λευκωσία με την οικογένεια του αφού ο πατέρας του αποφάσισε να ιερωθεί ακολουθώντας τα βήματα των προγόνων του.
Αποφοίτησε από το Δημοτικό Σχολείο Αγίου Κασιανού. Από μικρός, παρακολούθησε μαθήματα Βυζαντινής μουσικής στη Σχολή Βυζαντινής Μουσικής της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου. Δάσκαλος του, ο αείμνηστος πρωτοψάλτης Θεόδουλος Καλλίνικος. Φοίτησε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο και στη Σχολή Σαμουήλ.
Ο Στεφανίδης μεγάλωσε σ΄ ένα Ελληνικό, Χριστιανικό περιβάλλον και γαλουχήθηκε με τα νάματα της Θρησκείας και της Πατρίδας. Γι’ αυτό τον λόγο ήταν και από τους πρώτους που εντάχθηκε στις τάξεις του εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-59 στα τέλη του 1954, μαζί με τον ήρωα αγωνιστή Μιχαήλ Γιωργάλλα. Μυήθηκαν και οι δύο στην οργάνωση από τον φλογερό πατριώτη, τον στρατολόγο της ΕΟΚΑ Παπασταύρο Παπαγαθαγγέλου. Κατά την διάρκεια του Αγώνα έδρασε με τα επαναστατικά ονόματα ΠΛΙΝΙΟΣ, ΦΑΕΘΩΝ, Κ.14, ΑΙΝΕΙΑΣ, ΑΝΔΡΕΑΣ. Στην πολιτική του ταυτότητα χρησιμοποιούσε το όνομα Νίκος Ρώσος. Ενώ η δράση του στον Αγώνα υπήρξε πλούσια και αξιόλογη, δεν συνελήφθη ποτέ από τους Άγγλους διώκτες του.
Ο Αγώνας
Η έναρξη του Αγώνα την 1η Απριλίου 1955, βρίσκει τον Γιαννάκη Στεφανή ανάμεσα στα επίλεκτα στελέχη της Άλκιμης Νεολαίας ΕΟΚΑ ως συντονιστή της νεολαίας στην επαρχία Λευκωσίας. Παράλληλα, εκπαιδεύεται από τον ήρωα Στυλιανό Λένα, στη χρήση των εκρηκτικών υλών και την τέχνη των ανατινάξεων.
Στα μέσα Ιανουαρίου του1956 με την ομάδα Γερίου, χρησιμοποιεί το σπίτι του ως ορμητήριο των αγωνιστών. Εκεί συγκεντρώνεται με διαταγή του Αρχηγού του Αγώνα Γεωργίου Γρίβα-Διγενή και οπλισμός της οργάνωσης.
Στις 15 Αυγούστου 1956 οι ΄Αγγλοι επρόκειτο να μεταφέρουν από τις κεντρικές φυλακές στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας τους θανατοποινίτες Στέλιο Μαυρομάτη, Μιχαήλ Κουτσόφτα και Ανδρέα Παναγίδη. Η ΕΟΚΑ τότε σχεδίαζε την απελευθέρωση των τριών αγωνιστών. Ο Γιαννάκης Στεφανίδης, σύνδεσμος τότε της ομάδας Γερίου μαζί με τον αγωνιστή Παναγιώτη Κοτζιά μετέβησαν στο Γέρι και στις 14 Αυγούστου συνάντησαν τον Σπύρο Κυριάκου και τον Κυριάκο Κολοκάση. Στόχος της συνάντησης, η προετοιμασία της απόπειρας απελευθέρωσης των τριών θανατοποινιτών. Δυστυχώς, οι θανατοποινίτες δεν μετεφέρθησαν στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας και η επιχείρηση εκτελέστηκε χωρίς να επιτύχει την απελευθέρωση των θανατοποινιτών.
Στις 31 Αυγούστου 1956, ο Γιαννάκης Στεφανίδης εβοήθησε στην κατάστρωση σχεδίου για την απόπειρα απελευθέρωσης του αγωνιστή Πολύκαρπου Γιωρκάτζη και πάλιν από το Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας. Στην επιχείρηση έλαβαν μέρος οι αγωνιστές Νίκος Σαμψών, Ιωνάς Νικολάου, Κυριάκος Κολοκάσης, Σπύρος Κυριάκου και Νεοπτόλεμος Λεφτής. Στην μάχη που ακολούθησε έπεσαν νεκροί οι ήρωες Ιωνάς Νικολάου και Κυριάκος Κολοκάσης και πληγώθηκε ο αγωνιστής Σπύρος Κυριάκου.
Την 1η Σεπτεμβρίου 1956 ο Γιαννάκης Στεφανίδης, σε συνεργασία με τον Ανδρέα Λαγό, ετοιμάζει βόμβες οι οποίες τοποθετήθηκαν στο Κυβερνητικό Τυπογραφείο. Ενέργεια που στόχευε στην εξύψωση του αγωνιστικού φρονήματος του λαού, μετά το θάνατο των ηρώων Ιωνά Νικολάου και Κυριάκου Κολοκάση.
Το καλοκαίρι του 1956, μαζί με τον Ιάκωβο Πελετιέ τοποθέτησαν δύο νάρκες σε υπόνομο του αεροδρομίου Τύμπου από τον οποίο θα απογειώνονταν βρετανικά στρατιωτικά αεροπλάνα. Οι νάρκες εξερράγησαν στις 2 π.μ. και προκάλεσαν σοβαρές ζημιές στο δίαυλο του αεροδρομίου.
Τον Γενάρη του 1957, ο Αρχηγός του Αγώνα, Γεώργιος Γρίβας –Διγενής αναγνωρίζοντας τις ικανότητες και δυνατότητες του, τον αναβαθμίζει αναθέτοντας του την ευθύνη του Τομέα Λευκωσίας. Θέση την οποία διατηρεί μέχρι την 1η Μαίου 1958. Τον Μάιο του 1958, αναλαμβάνει μαζί με τον Σωτηράκη Γιαννάκη την εκπόνηση σχεδίου άμυνας κατά των βανδαλισμών και λεηλασιών του τουρκικού όχλου στις Ελληνικές συνοικίες.
Τον Ιούλιο του 1958 μετατέθηκε στην Λάρνακα, με στόχο την αναδιοργάνωση του εκεί τομέα.
To τραγικό τέλος….
Τον Νοέμβριο του 1958 , ο Γιαννάκης Στεφανίδης διατάσσεται να επιστρέψει στην Λευκωσία δήθεν κατόπιν διαταγής του Διγενή. Ο ίδιος, επιμένει να δει την διαταγή του Αρχηγού, διαταγή η οποία όπως αποδείχθηκε στην συνέχεια δεν εκδόθηκε ποτέ. Παρόλο το γεγονός ότι η διαταγή δεν του παραδόθηκε υπακούει και μετακινείται στην Λευκωσία.
Η επιστροφή του Γιαννάκη στη Λευκωσία, συμπίπτει χρονικά με την εξαγγελία την ίδια περίοδο της εκεχειρίας που ακολούθησε και τον τερματισμό του Αγώνα της ΕΟΚΑ. ΄Ολοι οι αγωνιστές του ΄Επους της ΕΟΚΑ επιστρέφουν στα σπίτια τους. Ο Αρχηγός Διγενής, μεταβαίνει στην Ελλάδα όπου τον υποδέχονται με τιμές ήρωα.
Ο Γιαννάκης Στεφανίδης όμως δεν έμελλε να επιστρέψει ποτέ. Δεν ήταν στην Φανερωμένη, όταν συγκεντρώθηκαν εκεί, όλοι οι Αγωνιστές μετά την λήξη του Αγώνα. Δεν ήταν μεταξύ των νικητών. Κανείς δεν γνώριζε που βρισκόταν και αυτοί οι λίγοι που γνώριζαν δεν μιλούσαν. Από την ημέρα εκείνη ο πατέρας του παπα- Ανδρέας Στεφανίδης, η οικογένεια του, όλοι οι συναγωνιστές και φίλοι του τον αναζητούν. ΄Οσο περνούσαν οι μέρες, ο φόβος και η αγωνία ότι ο Γιαννάκης Στεφανίδης ήταν νεκρός μεγάλωνε.
Ο Στρατηγός Γεώργιος Γρίβας-Διγενής στην Αθήνα και ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ’ ενημερώνονται ότι ο Γιαννάκης Στεφανίδης είχε δολοφονηθεί και ότι το έγκλημα είχαν σχεδιάσει και εκτελέσει συναγωνιστές του. Οι δύο ηγέτες του Αγώνα της ΕΟΚΑ ενημερώνονται και για τις απόπειρες δολοφονίας του ήρωα με δηλητήριο οι οποίες είχαν προηγηθεί.
Ο Διγενής, διατάσσει τον Αντώνη Γεωργιάδη, υπαρχηγό της ΕΟΚΑ και μετά τον Ρένο Λυσιώτη να προχωρήσουν σε έρευνα για την ανακάλυψη της σορού του Γιαννάκη Στεφανίδη και την ταφή της με τιμές ήρωα.
Η κηδεία του τραγικού ήρωα τελέστηκε στις 26 Ιουνίου 1959. Τη σορό του ήρωα είχαν εγκαταλείψει λίγη ώρα πριν από την κηδεία «άγνωστοι», στο κοιμητήριο Κωνσταντίνου και Ελένης στην Λευκωσία.
Η κηδεία τελέστηκε στην παρουσία εκατοντάδων αγωνιστών από όλα τα μέρη της Κύπρου. Τον επικήδειο λόγο έγραψε ο αγωνιστής Ρένος Λυσιώτης και λόγο λυποθυμίας του, τον εκφώνησε ο συναγωνιστής του Γιαννάκη Στεφανίδη, Φειδίας Παπασάββας.
Ποίος ήταν
Ο Γιαννάκης Στεφανίδης γεννήθηκε στις 7 Ιουνίου 1939 στο χωριό Κώμη Κεπήρ στην κατεχόμενη σήμερα Καρπασία. Γονείς του ο παπα-Ανδρέας Στεφανίδης, ιερέας από το χωριό Πατρίκι της Καρπασίας και η Ευγενία Στεφανίδη, από την Κώμη Κεπήρ. Είχε τέσσερα αδέλφια, τον Μιχαλάκη, την Αγγελική, τον Σωτήρη και την Αθανασία. Τα παιδικά του χρόνια, μέχρι και την τρίτη τάξη του Δημοτικού σχολείου, τα έζησε στην γενέτειρα του Κώμη Κεπήρ. Στην συνέχεια εγκαταστάθηκε στη Λευκωσία με την οικογένεια του αφού ο πατέρας του αποφάσισε να ιερωθεί ακολουθώντας τα βήματα των προγόνων του.
Αποφοίτησε από το Δημοτικό Σχολείο Αγίου Κασιανού. Από μικρός, παρακολούθησε μαθήματα Βυζαντινής μουσικής στη Σχολή Βυζαντινής Μουσικής της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου. Δάσκαλος του, ο αείμνηστος πρωτοψάλτης Θεόδουλος Καλλίνικος. Φοίτησε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο και στη Σχολή Σαμουήλ.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου