Το ταξίδι Βενιζέλου στην Άγκυρα!

Γράφει ο ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΝΕΑΡΧΟΥ Πρέσβυς ε.τ.

Γιατί πήγε ξαφνικά ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών στην Άγκυρα, κατά τις αποφράδες μάλιστα ημέρες της 39ης επετείου της Τουρκικής εισβολής στην Κύπρο;
Τα όσα δηλώθηκαν εκεί παραπέμπουν σε μια σαφή θέληση της Ελλάδος να πρωτοστατήσει πάλι ως σημαιοφόρος της Τουρκικής εντάξεως στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Με άλλα λόγια, να ξεμπροστιάσει τους Ευρωπαίους και να εξυπηρετήσει την Αμερικανική πολιτική, που ασκεί ως συνήθως έντονες πιέσεις στους Ευρωπαίους για επιτάχυνση της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας. Πλήρης επιστροφή δηλαδή στις ημέρες της κυβερνήσεως Σημίτη και Γιώργου Παπανδρέου, που ανέτρεψαν την πάγια Ελληνική εξωτερική πολιτική και κατέστησαν την Ελλάδα όχι μόνο συνήγορο αλλά και υπέρμαχο της Τουρκικής εντάξεως, με τον ισχυρισμό ότι αυτή εξυπηρετεί δήθεν τα Ελληνικά συμφέροντα.
Δεν χρειάζεται να μακρηγορήσει κανείς για να αποδείξει πόσο έωλος και ύποπτος είναι ο ισχυρισμός αυτός. Η ένταξη της Τουρκίας ή ακόμη και η παροχή σ' αυτήν, στο πλαίσιο μιας ειδικής σχέσεως, όλων των πλεονεκτημάτων που διεκδικεί στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής, της άμυνας και της ασφάλειας, θα αποτελούσε τεράστιο γεωπολιτικό πλήγμα για την Ελλάδα.
Ακόμη όμως και στην αντίληψη της γεωπολιτικής, παρουσιάζεται μια ακατανόητη σύγχυση από την Ελληνική πλευρά. Ο υπουργός Εξωτερικών Ευάγγελος Βενιζέλος, μιλώντας στην Άγκυρα για τον αγωγό φυσικού αερίου ΤΑΡ, έφτασε στο σημείο να τον εκθειάσει όχι μόνο ως ενεργειακή γέφυρα αλλά και ως παράγοντα γεωπολιτικής αναβαθμίσεως της Ελλάδος. Οι υπερβολές αυτές, ανεξάρτητα από τα πενιχρά πραγματικά οφέλη που προσπορίζει ο αγωγός στην Ελλάδα, παραβλέπουν το γεγονός ότι αυτός που επωφελείται πραγματικά και σε γεωπολιτικό επίπεδο είναι η Άγκυρα.
Η σύζευξη της Ελλάδος με την Τουρκία αποτελεί πάγιο στρατηγικό στόχο των ΗΠΑ και δεν εκφράζεται μόνο με την πολιτική των αγωγών προς την Ευρώπη. Εκφράζεται επίσης με πιέσεις για «συνεννόηση» με την Τουρκία στο Αιγαίο και «συνεργασία» στην εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων που βρίσκονται στην Ελληνική ΑΟΖ. Η Άγκυρα συνεχίζει τις προσχηματικές «διερευνητικές» συνομιλίες για την υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου, αρνούμενη να συζητήσει θέμα ΑΟΖ, ενώ την ίδια στιγμή προχωρά στη δημιουργία τετελεσμένων γεγονότων στην περιοχή της ΑΟΖ του συμπλέγματος του Καστελλορίζου και της προεκτάσεώς της μέχρι τα όρια της ΑΟΖ της Αιγύπτου. Η περιοχή αυτή -και κατά προέκταση η περιοχή νότια της Κρήτης και μέχρι το Ιόνιο- θεωρείται ως η περισσότερο υποσχόμενη σε ενεργειακά κοιτάσματα. Η Άγκυρα έδωσε στη δική της εθνική εταιρεία υδρογονανθράκων δικαιώματα ερευνών σ' όλη αυτή την περιοχή, με βάση ένα χάρτη που δημοσίευσε και ο οποίος δεν αναγνωρίζει ΑΟΖ στο νησιωτικό σύμπλεγμα του Καστελλορίζου και παρουσιάζει ολόκληρη τη θαλάσσια περιοχή μέχρι την ΑΟΖ της Αιγύπτου ως δήθεν Τουρκική ΑΟΖ.

Πού αποβλέπει επομένως ο νέος ζήλος των κυβερνώντων για την Ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας; Είναι μια άλλη έκφραση της γνωστής κατευναστικής πολιτικής, που ακολουθείται με διάφορες παραλλαγές από την εποχή της μεγάλης στροφής της κυβερνήσεως Κώστα Σημίτη και Γιώργου Παπανδρέου; Τι σημαίνει, άλλωστε, η επανεμφάνιση του τελευταίου στο προσκήνιο, με μακρά συνάντησή του με τον υπουργό Εξωτερικών, πριν από την επίσκεψή του στην Άγκυρα; Διεκδικεί πάλι, μετά τα όσα συνέβησαν, ρόλο διαμεσολαβητού προς τους Αμερικανούς, στο πνεύμα προφανώς της Αμερικανικής στρατηγικής για Ελληνοτουρκική «φιλία» και στρατηγική σύμπλεξη και σύζευξη Ελλάδος και Τουρκίας;
Τι προτίθεται να πράξει η Ελληνική πλευρά προς την κατεύθυνση της Ελληνοτουρκικής «φιλίας» και της υποστηρίξεως της Ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας; Θα υποστηρίξει, π.χ., το άνοιγμα του κεφαλαίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα, με Τουρκική κατοχή στην Κύπρο, ή θα ενδώσει στο αίτημα της Άγκυρας για κατάργηση των θεωρήσεων (βίζας) μεταξύ Τουρκίας και Ευρωπαϊκής Ενώσεως; Το τελευταίο το διεκδικεί η Άγκυρα ως αντάλλαγμα για να δεχθεί την υπογραφή συμφωνίας μεταξύ αυτής και της Ευρωπαϊκής Ενώσεως για την επανεισδοχή λαθρομεταναστών που μπαίνουν στην Ευρώπη μέσω των Τουρκικών συνόρων.
Η σπουδή για επίσκεψη στην Άγκυρα εντάσσεται στην προοπτική της Ευρωπαϊκής Συνόδου Γενικών Υποθέσεων της περασμένης Δευτέρας και κυρίως στην προοπτική της συναντήσεως του Έλληνα πρωθυπουργού και του υπουργού Εξωτερικών με την Αμερικανική ηγεσία στην Ουάσινγκτον, στις 8 Αυγούστου.
Εντύπωση επίσης προκαλεί η σπουδή για σύγκληση στην Αθήνα, κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Προεδρίας, του Ανωτάτου Ελληνοτουρκικού Συμβουλίου Στρατηγικής Συνεργασίας. Αντιλαμβάνεται κανείς ότι η προβολή, κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Ευρωπαϊκής Προεδρίας, των «άριστων» σχέσεων γειτονίας μεταξύ των δύο πλευρών αφαιρεί από την Αθήνα τη δυνατότητα ασκήσεως οποιασδήποτε πιέσεως προς την Τουρκία, μέσω Ευρώπης, για τα Ελληνοτουρκικά θέματα.
Υπάρχει όμως και μια άλλη παράμετρος της σπουδής αυτής. Σε αντίθεση προς την Άγκυρα, με την οποία η Ελλάδα έχει τα γνωστά προβλήματα, καθυστερεί περιέργως η πρωθυπουργική επίσκεψη στο Ισραήλ και η σύγκληση Κοινού Συμβουλίου Στρατηγικής Συνεργασίας με τη χώρα αυτή, με την οποία διακηρύσσεται ότι υπάρχει στρατηγική σύγκλιση.
Γιατί θεωρείται τόσο σκόπιμη η εξαγγελία νέας συνόδου του Συμβουλίου Στρατηγικής Συνεργασίας με την Άγκυρα, πριν την πραγματοποίηση οποιασδήποτε συνόδου με το Ισραήλ και πριν από την επίσκεψη στην Ουάσινγκτον στις 8 Αυγούστου; Προφανώς, η Αμερικανική πλευρά προτάσσει τη βελτίωση των Ελληνοτουρκικών σχέσεων για να το χρησιμοποιήσει ως επιχείρημα και προς την πλευρά του Ισραήλ και για να προωθήσει τους γενικότερους σχεδιασμούς της σχετικά με την εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων στην Ανατολική Μεσόγειο.

 Υπάρχει όμως και το θέμα της Κύπρου, για το οποίο, με έντονη παρασκηνιακή Βρετανική παρότρυνση, ετοιμάζονται οι ΗΠΑ ν' αναλάβουν ενεργό ρόλο για την εξεύρεση «λύσεως». Το θέμα της Αμμοχώστου χρησιμοποιείται ως δέλεαρ για τον εγκλωβισμό της Ελληνικής πλευράς σε μια διαδικασία που έχει στο βάθος της το «απευθείας εμπόριο» και την επιβολή στην Κύπρο μιας καταστροφικής ντε φάκτο «λύσεως» τύπου Σχεδίου Ανάν. Η Ελληνική πλευρά πρέπει να προσέξει ιδιαίτερα, γιατί ενδεχόμενο στρατηγικό λάθος θα προκαλέσει ανεπανόρθωτη καταστροφή.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ