TΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ ΚΑΡΑΜΕΡΗΣ. Ο ΘΡΥΛΟΣ ΤΩΝ ΕΥΖΩΝΩΝ!

Tον θυμούνται λεβέντη, ωραίο στην όψη με μάτια σαν την αστραπή, ατσαλάκωτο, με τα διάσημα ίσα με μια παλάμη, να φιγουράρουν στο ύψος της ανδρειωμένης καρδιάς, πάντοτε καβαλάρη στη κόκκινη φοράδα να επιθεωρεί τους τσολιάδες στο Σύνταγμα. Και πάνω στο κάστρο της Λαμίας Φρούραρχο..... ..όπως τα χρόνια τα βυζαντινά. Ο λόγος, για τον ηρωικό Ταγματάρχη των Ευζώνων Ανδρέα Μάρκου Καραμέρη.

Το όνομα του Ταγματάρχη Καραμέρη είχε αποκτήσει την αίγλη του θρύλου στα πεδία των μαχών. Οι ∆ιοικητές του στις επίσημες αναφορές και εκθέσεις εξυμνούν τα κατορθώματα του........

Ο Συνταγματάρχης Γ. Παπαγεωργίου σημειώνει: «Καθ’ όλας τας επιχειρήσεις (1940-41) επεδείξατο πρωτοβουλίαν, θάρρος, ψυχραιμίαν και επιθετικόν πνεύμα».

Και ο Συνταγματάρχης Θρασύβουλος Τσακαλώτος γράφει στην έκθεσή του:

«Παραδειγματικής πατρικής ∆ιοικήσεως και ηρωικής ψυχραιμίας Ταγματάρχης.......Καθ’ όλας τας μάχας του Συντάγματος διακινδύνευσε την ζωήν του εις την πρώτην γραμμήν».

«Ηρως τεσσάρων πολέμων» ο Ανδρέας Καραμέρης, ανήκει στις θρυλικές εκείνες φυσιογνωμίες στο πρώτο μισό του 20ού αιωνα που «έφαγε τη μπαρουτη με τις χούφτες», όπως πολύ χαρακτηριστικά μου είπε ένας απ' τους τσολιάδες του.

∆εν υπήρξε όμως μονάχα πολεμιστής, δεν ήταν μονάχα ήρωας .όπως τον περιγράφουν οι πολεμικές εκθέσεις, πάνω απ’ όλα ήτανε άνθρωπος.

Ο Μάνθος Χριστοφόρου (Γεωπόνος) από την Αταλάντη διηγείται: Όταν φοιτούσα στη ∆' τάξη του Γυμνασίου το 1936, είχα συμμετάσχει στη Λαμία σε Γυμναστικές επιδείξεις που έγιναν τότε στη Πρωτεύουσα του Νομού.

Εκεί τότε, άκουσα για πρώτη φορά το όνομα του αξιωματικού Καραμέρη. Ήταν δε τόσο έντονη η φήμη που είχε αυτός ο αξιωματικός στο στράτευμα και στη πόλη της Λαμίας, που μου έκανε πολύ μεγάλη εντύπωση.......το θυμάμαι ακόμα, ας έχουν περάσει, τόσα χρόνια....Οι τσολιάδες, τα ευζωνάκια του 42ου Συντάγματος, όλοι ανεξαιρέτως, αλλά ιδιαιτέρως οι Λοκροί τον θεωρούσαν «πατέρα τους!!». Στο στόμα τους όλοι είχαν τον Καραμέρη. Αλλά κι αυτός όμως έτρεφε μεγάλη αγάπη για τους στρατιώτες του, τους θεωρούσε «παιδιά του!!». Πολλοί έκαναν το σταυρό τους κι' ευχαριστούσαν την Παναγία που υπήρχε αυτός ο άνθρωπος στο στράτευμα και τους πρόσεχε!

Ο Ανδρέας Καραμέρης γεννήθηκε στο Μαρτίνο Λοκρίδας την 1 Ιουλίου 1893. Το Μαρτίνο την εποχή εκείνη ήταν ένα μικρό κεφαλοχώρι με έντονη την αγροτοκτηνοτροφική οικονομία και ανήκε διοικητικά στο ∆ήμο Λαρύμνης.

Σκληρή φύτρα οι Μαρτιναίοι. Στα χρόνια που ο Ανδρέας άρχισε να καταλαβαίνει το κόσμο και να πηγαίνει στο Σχολαρχειο του χωριού, μύριζε ακόμα η μπαρούτη απ' τα καριοφίλια της επανάστασης, και ο αντίλαλος απ' τις φωνές των αγωνιστών βούιζε στα στενά σοκάκια του χωριού....

Η ηρωική ατμόσφαιρα των αρχών του 20ου αιώνα που μοσχοβολούσε παλικαριά.

Τα εθνικά οράματα που άρχισαν να γίνονται πραγματικότητα και η έμφυτη κλήση του νεαρού Ανδρέα Καραμέρη, πρέπει να βάρυναν στην απόφασή του να ακολουθήσει το στρατιωτικό κλάδο.

Οι συνοπτικές στρατιωτικές σημειώσεις που διασώθηκαν στο φάκελό του, μας αποκαλύπτουν την προσωπικότητά του: «Χαρακτήρ δίκαιος, αξιοπρεπής εν τη εξωτερική παραστάση καισυμπεριφορά. Πειθαρχικός, φιλόπονος, ταχείας και ακριβούς, αντιλήψεως, επιβάλλεται εις τους υπ' αυτόν.

Έχει αγάπην προς το στρατιωτικό επάγγελμα......

Από τα λιγοστά στοιχεία που υπάρχουν στη ∆ιεύθυνση Ιστορίας Στρατού φαίνεται, ότι στις 13-12-1913, εικοσαετής, μονιμοποιήθηκε στο στράτευμα και συγκεκριμένα στο Πεζικό με το βαθμό του ∆εκανέα.

Έκτοτε τα βήματα του θα ακολουθήσουν το «βασιλιά της μάχης» σε μια πορεία θριάμβων, αλλά και καταστροφής!

Στον πρώτο μεγάλο Πόλεμο μάχεται στο Μακεδονικό Μέτωπο. Στη συνέχεια, το 1919 παίρνει μέρος στην εκστρατεία της Ουκρανίας και πολεμάει με το ελληνικό στράτευμα στις παγωμένες Ρωσικές στέπες.

Στη Μικρά Ασία πολεμάει επί τρία χρόνια στη πρώτη γραμμή. Για τη πολεμική του δράση στα πεδία των μαχών θα παρασημοφορηθεί με τον πολεμικό σταυρό (τρις), με το αριστείο ανδρείας και με το μετάλλιο εξαίρετων πράξεων.

Στις 22 Ιουνίου 1921 προάγεται στο βαθμό του ανθυπασπιστή και ύστερα από ένα μήνα ακριβώς! στις 21 Ιουλίου 1921 στο βαθμό του ανθυπολοχαγού.

Με τη κατάρρευση του Μικρασιατικού μετώπου στα τέλη Αυγούστου 1922, η οποία κόστισε βαρύτατα τόσο σε προσωπικό όσο και σε υλικό, θα ζήσει από κοντά όλες ης τραγικές στιγμές του ελληνικού στρατού και θα καταφέρει να επιστρέψει με τα συντρίμματα της Στρατιάς στην Ελλάδα.

Οι εξελίξεις στο εσωτερικό της χώρας μετά τη κατάρρευση του Μετώπου είναι ραγδαίες και συνάμα τραγικές. Η Επαναστατική Επιτροπή που έχει πάρει στα χέρια της την κατάσταση, συλλαμβάνει τους αντιβενιζελικούς πολιτικούς (∆. Γούναρη, Ν. Στράτο, Ν. Θεοτόκη, Π.Πρωτοπαπαδάκη, Γ. Μπαλτατζή) και τον τελευταίο ∆ιοικητή της Στρατιάς Γ. Χατζηανέστη και τους παραπέμπει σε δίκη με τη κατηγορία της «εσχάτης προδοσίας». Οι πέντε πολιτικοί και ο αρχιστράτηγος θα τουφεκιστούν στο Γουδί στις 15 Νοεμβρίου 1922.

Στο εξωτερικό οι διπλωματικές ζυμώσεις είναι έντονες για την επίτευξη έντιμης ειρήνης με την Τουρκία. Η προσωπικότητα όμως και το διεθνές κύρος του Βενιζέλου δεν επαρκούσαν για την εξασφάλιση δικαίων όρων ειρήνης. Χρειαζόταν ακόμη και η ύπαρξη Στρατού, ο οποίος θα στήριζε τις Ελληνικές αξιώσεις ή τα ελάχιστα όρια υποχωρήσεων στις αξιώσεις της Τουρκίας και στις πιέσεις των Συμμάχων. Γι' αυτό η Επανάσταση αποδύθηκε σε μια τιτάνια προσπάθεια για την ανασυγκρότηση των στρατιωτικών δυνάμεων της χώρας και σε ελάχιστους μήνες πέτυχε τη δημιουργία της Στρατιάς του Εβρου, πειθαρχημένης και με υψηλό ηθικό, η οποία επέτρεψε στο Βενιζέλο να διαπραγματευτεί τους όρους της συνθήκης, και να υπογραφεί στις 24 Ιουλίου 1923 στη Λωζάνη η ομώνυμη συνθήκη, η οποία οριοθετούσε τα όρια της Ελλάδος στα οριστικά της σύνορα και ενταφίαζε οριστικά τη Μεγάλη Ιδέα!!

Την κρίσιμη αυτή περίοδο ο Ανδρέας Καραμέρης υπηρετούσε στη Κομοτηνή, στην VII Μεραρχία Πεζικού, όπου προτείνεται από τη διοίκηση της Μεραρχίας για προαγωγή στο βαθμό του υπολοχαγού «κατ' εκλογήν».

Τα χρόνια που ακολουθούν μετά το '23, είναι πλημμυρισμένα από ένταση, κινήματα, αντικινήματα, εσωτερικές συγκρούσεις....πολεμικές περιπέτειες. Η πορεία του Ανδρέα Καραμέρη στο στράτευμα θα ακολουθήσει τη θύελλα των καιρών, χωρίς όμως να παρεκκλίνει ούτε στο ελάχιστο, από το υπηρεσιακό του καθήκον. Ο στρατιωτικός όρκος δεν είναι γι' αυτόν μονάχα ιερή υποχρέωση απέναντι στο έθνος. Είναι στάση ζωής!

Οι στρατιωτικές αναφορές της εποχής εκείνης, παρά το λακωνικό ύφος που τις χαρακτηρίζει, καθρεφτίζουν τη προσωπικότητα του Ανδρέα Καραμέρη: «Πρόκειται περί χαρακτήρος ισχυρού, σταθερού, ευθέως. Αξιοπρεπέστατος, υπόδειγμα πειθαρχίας, προθυμίας κι εργατικότητας. Αρτιας επαγγελματικής και αρκούσης εγκυκλοπαιδικής μορφώσεως....Μελετά και καταγίνεται φιλοτίμως, προς συμπλήρωσιν των γνώσεών του. Έχει ευρείαν αντίληψιν και κρίσιν. Θα εξελιχθεί εις κάλλιστον αξιωματικόν. Πάσης εμπιστοσύνης άξιος, υγιέστατος, πολύ καλός ιππεύς......

Με αυτή την άξια σεβασμού προσωπικότητα θα πορευτεί ο υπολοχαγός Καραμέρης την κρίσιμη δεκαετία (1923-1934) στους κόλπους του στρατεύματος. Λόγω όμως των φιλοβασιλικών πεποιθήσεων του....θα παραμείνει επί ένδεκα χρόνια στο βαθμό του υπολοχαγού!

Το διάστημα αυτό θα υπηρετήσει σε διάφορες φρουρές της Ελληνικής επικράτειας: Κομοτηνή, Τρίπολη, Κοζάνη, Χαλκίδα, Φλώρινα, Θεσσαλονίκη, Λαμία, πάντα σε υπεύθυνα πόστα, αποσπώντας τον θαυμασμό και την εκτίμηση όλων, αξιωματικών και στρατιωτών!

Το 1934 προάγεται στο βαθμό του Λοχαγού και από τη Θεσσαλονίκη όπου υπηρετεί σαν ∆ιοικητής Λόχου στη Γ' Μοίρα Νοσοκόμων, μετατίθεται στη Λαμία, για να αναλάβει καθήκοντα Λοχαγού στο θρυλικό 5/42 Σύνταγμα των Ευζώνων. Έκτοτε ο Ανδρέας Καραμέρης θα ταυτιστεί με τη ζωή των Ευζώνων και τη πολεμική δράση του 5/42 Συντάγματος και το όνομά του θα γίνει θρύλος απ' τη «φούντα».

Το Μάρτιο του 1935 ως ∆ιοικητής του 2ου Λόχου του 42 Σ.Ε., έλαβε μέρος στις επιχειρήσεις της Μακεδονίας (Στρυμόνας) για τη καταστολή του κινήματος Καμένου.

Το 1937 θα φοιτήσει στη Σχολή Εφαρμογής Πεζικού και στο Κέντρο Χημικού Πολέμου και θα αναλάβει στη συνέχεια καθήκοντα υπασπιστή Συντάγματος.

Ο ∆ιοικητής του 42 Σ.Ε. Παναγιώτης Ραπτοδήμος, αναγνωρίζοντας την άριστη στρατιωτική κατάρτιση καθώς και τα ηγετικά προσόντα και την εργατικότητα του Λοχαγού Καραμέρη τον προτείνει, για προαγωγή στο βαθμό του Ταγματάρχη «κατ' εκλογήν». Η πρόταση γίνεται αποδεκτή από τη στρατιωτική ηγεσία και το 1938 ο Ανδρέας Καραμέρης Ταγματάρχης πλέον, αναλαμβάνει τη διοίκηση του 1ου Τάγματος του 42 Σ.Ε., όπου έμελλε ύστερα από δυο χρόνια να γράψει μαζί με τους τσολιάδες του λαμπρές ιστορικές σελίδες στα Αλβανικά βουνά.

1940! Έτος σταθμός για τη νεώτερη Ελληνική ιστορία. Ο Στρατηγός Κατσιμήτρος ∆ιοικητής της VIII Μεραρχίας στον Ελληνοιταλικό Πόλεμο, γράφει στο βιβλίο του «Η ΗΠΕΙΡΟΣ ΠΡΟΜΑΧΟΥΣΑ».

«Εισερχόμεθα ήδη εις το Ιστορικόν έτος κατά το οποίον η ΕΛΛΑΣ, συνεχίζουσα την μακράν και ένδοξον αυτής ανά τους αιώνας σταδιοδρομίαν, έγραψε μιαν έτι λαμπράν και ένδοξον σελίδα δόξης και θριάμβου, αντιμετωπίσασα νικηφόρως μόνη της, επί 6 μήνας μιαν ισχυράν και πάνοπλον αυτοκρατορίαν, την Ιταλίαν, η οποία αναιτίως και παρά πάσαν αρχήν δικαίου, εισέβαλεν εις το ιερόν αυτής έδαφος την 28 Οκτωβρίου 1940».

Τα σύννεφα του πολέμου είχαν ήδη αρχίσει να μαζεύονται στον ορίζοντα από το 1939, με τη κατάληψη της Αλβανίας από τα Ιταλικά στρατεύματα. Η κορύφωση όμως της πολεμικής πρόκλησης της Ιταλίας κατά της Ελλάδας, υπήρξε ο τορπιλλισμός του ελαφρού καταδρομικού «Ελλη» στο λιμάνι της Τήνου στις 15 Αυγούστου 1940.

Ο Ταγματάρχης Καραμέρης ως υπασπιστής Συντάγματος και ως αξιωματικός πληροφοριών που ήτανε, σίγουρα θα γνώριζε κάτι περισσότερο απ' τους άλλους....Φορτωμένος άλλωστε την τριαντάχρονη εμπειρία του διαισθανόταν από πολύ μακριά τη μυρωδιά του πολέμου. Γι' αυτό επεδίωκε, παρά το φόρτο των υπηρεσιακών του καθηκόντων, να επιβλέπει προσωπικά την εκπαίδευση των τσολιάδων του. Πάντα έφιππος στη κόκκινη φοράδα του επισκεπτόταν συχνά το πεδίο των ασκήσεων.... ιδιαίτερα, όταν οι τσολιάδες έκαναν μάθημα στη χρήση του τυφεκίου Μάνλιχερ. Πολλές φορές τους ρωτούσε ο ίδιος με απλά λόγια, για να διαπιστώσει αν τα έχουν καταλάβει. «Για δείξε παιδί μου πως λειτουργεί το πολυβόλο σου, ή σε τι εξυπηρετούν οι ελικοειδείς ραβδώσεις που έχει η κάνη του τουφεκιού σου».

Ως παλαιός αξιωματικός που ήταν βγαλμένος απ' τα πεδία των μαχών, ήθελε να βρίσκεται κοντά στους ευζώνους του, να τον νιώθουν στήριγμα. Άριστος επίσης γνώστης των στρατιωτικών κανονισμών του Πεζικού "δια τον αγώνα", ήξερε πολύ καλά ότι στις πολεμικές επιχειρήσεις: «Αι ηθικαί δυνάμεις εμψυχούσι την χρήσιν των υλικών μέσων επί του πεδίου της μάχης, κυριαρχούσι των αποφάσεων του ηγήτορος και εμπνέουσι τας ενδοξοτέρας και ευγενεστέρας πράξεις αυταπαρνήσεως και αυτοθυσίας».

Από τον μήνα Σεπτέμβριο του "40, η κατάσταση στα σύνορα με την Αλβανία είχε αρχίσει να γίνεται σοβαρή, λόγω των Ιταλικών συγκεντρώσεων στη μεθόριο. Το Γενικό Επιτελείο Στρατού διέταξε επιστράτευση της VIII Μεραρχίας και την ενίσχυσή της με μονάδες του εσωτερικού, εκ των οποίων και το 42 Σύνταγμα Ευζώνων.

Ο Στρατηγός Κατσιμήτρος περιγράφει πολύ ζωντανά στις αναμνήσεις του την υποδοχή που έκανε στους τσολιάδες του 42 Σ.Ε., όταν αυτοί πάτησαν με το τσαρούχι τους στην Ηπειρώτικη γη. «Την 12 Οκτωβρίου αφίκετο το 42 Σύνταγμα Ευζώνων (ΛΑΜΙΑΣ) (Συν/χης Παπαδημητρόπουλος Ιπ.), το οποίον υπεδέχθη ο ∆ιοικητής της Μεραρχίας εις Γέφυρα Μπαλτούμα και ωμίλησε προς τους άνδρας, υπομνήσας την λαμπράν και ένδοξον πολεμικήν ιστορίαν του Συν/τος τούτου κατά τον Μικρασιατικόν πόλεμον. Εζήτησε δε παρ' αυτών να φανώσιν αντάξιοι συνεχισταί των ενδόξων παραδόσεων του Συντάγματος και εφάμιλλοι προς τους παλαιοτέρους πολεμιστάς αυτού».

Ως ζώνη ενέργειας της VIII Μεραρχίας είχε καθορισθεί η εδαφική περιοχή από το όρος Σμόλικας μέχρι το Ιόνιο Πέλαγος. Η κύρια γραμμή αντιστάσεως της τοποθεσίας αυτής, η οποία εστήριζε το δεξιό της επί του Σμόλικα και το αριστερό της στο Ιόνιο Πέλαγος (Ηγουμενίτσα), στοιχιζόταν στη γραμμή: Ύψωμα Κλέφτης -Γκραμπάλα - Ελαία - Βροντισμένη- Μονή Σωσσίνου - Αετόπετρα - Γρανιτσοπούλα -Γρίμποβο - Νεοχώρι - Υψώματα Παραποτάμου.

Το έδαφος της Ηπείρου όπως γράφει ο Κατσιμήτρος: «ορεινόν, ανώμαλον και βραχώδες, υπήρξε λίαν σημαντικός παράγων και σύμμαχος της Μεραρχίας, η οποία εκμεταλλευθείσα εις άκρον τάς ιδιότητας αυτας, εβελτίωσε και επηύξησε δια τεχνικών έργων την αμυντικήν αυτού ισχύν, καταστήσασα σχεδόν απόρθητον την κυρίαν τοποθεσίαν ΕΛΑΙΑ - ΚΑΛΑΜΑΣ, επί της οποίας θα έρριπτεν ολόκληρον σχεδόν το βάρος της δυνάμεως της και θα έδιδε την αποφασιστικήν και κρίσιμον μάχην».

28Η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940 ΗΜΕΡΑ ∆ΕΥΤΕΡΑ

Ο Στρατηγός Κατσιμήτρος αναφέρει:

«ο εχθρός δεν ανέμενε να εκπνεύσει ούτε κανη ταχθείσα υπό του τελεσιγράφου τρίωρος προθεσμία και ήρξατο αιφνιδιαστικώς της επιθέσεως του από της 5:30' ώρας, εναντίον ολοκλήρου του Μετώπου της Μεραρχίας, προηγηθείσης σφοδράς προπαρασκευής υπό του συνόλου του εχθρικού Πυροβολικού (ελαφρού και βαρέως), βάλλοντος καταιγιστικώς κατά των θέσεων των μεθοριακών ημών φυλακίων και κατά βάθος, ιδία δε κατά των κόμβων συγκοινωνιών και της στενωπού ΧΑΝΙ ∆ΕΛΒΙΝΑΚΙ.

Ισχυρά εχθρικά τμήματα Πεζικού απώθησαν ευχερώς τα φυλάκια προκαλύψεως, άτινα συνεπτυχθη- σαν εις διαδοχικάς κατά βάθος θέσεις, συμφώνως τω σχεδίω, υποστηριζόμενα υπό των κατεχόντων ταύτας κλιμακηδόν τμημάτων».

Σ' αυτή την Τιτανομαχία, ο Ταγματάρχης Καραμέρης επικεφαλής του 1ου Τάγματος του 42 Συντάγματος Ευζώνων, μαζί με τους σκληροτράχηλους Ρουμελιώτες του, κυρίως Λοκρούς, βρίσκονταν από τη πρώτη ώρα του πολέμου στο πιο κρίσιμο σημείο. Αμύνονται του «Πατρίου εδάφους» στο τομέα του ΚΑΛΑΜΑ και συγκεκριμένα στον υποτομέα της ΓΚΡΙΜΠΙΑΝΗΣ

Η 23η Ιταλική Μεραρχία Πεζικού «Φερράρα», και η 131 Τεθωρακισμένη Μεραρχία «Κένταυρος», επιτίθονται με όλα τα μέσα του σύγχρονου πολέμου που διαθέτουν, προσπαθώντας να σπάσουν την αμυντική γραμμή, όπως επιθυμούσε στην ημερήσια διαταγή του ο ∆ιοικητής του Σώματος Στρατού «ΤΣΑΜΟΥΡΙΑΣ» Στρατηγός Κάρολος Ρόσσι: «θραύσατε την εχθρικήν άμυναν ως η χιονοστιβάς ήτις κατερχόμενη εκ των ορέων συμπαρασύρει το παν κατά την διάβασίν της», για να βρεθούν σύμφωνα με το σχέδιο τους πίσω απ' τις Ελληνικές γραμμές.

Τα τμήματα όμως της VIII Μεραρχίας εμπνεόμενα από τη διαταγή του δικού τους αρχηγού, του λεοντόκαρδου Χαράλαμπου Κατσιμήτρου, αμύνονται πεισματικά «υπέρ βωμών και εστιών και υπέρ της ελευθερίας». Η ∆ιαταγή του Στρατηγού είναι σαφής: «Η τιμή των Ελληνικών όπλων απαιτεί όπως οιονδήποτε τμήμα εις οιανδήποτε κατάστασιν και αν ευρεθή δέον να πολεμήση μέχρι

του τελευταίου ανδρός και του τελευταίου φυσιγγίου και να θυσιασθή, αλλ' ουδέποτε να παραδοθή.

Το 1ο Τάγμα του 42 Σ.Ε. σ' αυτό τον επικό αμυντικό αγώνα που κρίνεται η τύχη της Ελλάδας, υπό την καθοδήγηση του Ταγματάρχη Καραμέρη πολέμησε απαράμιλλα γράφοντας λαμπρές και ένδοξες σελίδες δόξας και θριάμβου.

Ας δούμε όμως τι έχουν καταθέσει γραπτώς οι πρωταγωνιστές του επικού αυτού αγώνα.

Ο Συνταγματάρχης Γ. Παπαγεωργίου ένας σκληροτράχηλος αξιωματικός, ο οποίος υπήρξε Διοικη- τής του 42 Σ.Ε. Στις επιχειρήσεις της Αλβανίας, γράφει στη Πολεμική έκθεση «εις εκτέλεσιν της υπ' αριθ. 1037/15.7.1942 διαταγής του Ανωτάτου Στρατιωτικού Συμβουλίου», για τον Ταγματάρχη,Καραμέρη.

«Ο Ταγματάρχης Καραμέρης διετέλεσεν ∆ιοικητής του Ιου Τάγματος του 42 Συντάγματος από τας αρχάς του πολέμου ήτοι από 28 Οκτωβρίου 1940 μέχρι τέλους του πολέμου 30 Απριλίου 1941. Ως ∆ιοικητής Τάγματος διώκησεν αυτό με ένθερμον υπηρεσιακόν ζήλον, με σθένος, πρωτοβουλίαν, ενεργητικότητα, τακτικήν αντίληψιν και κρίσιν, με κύρος, επιδεικνύων εκάστοτε ενδιαφέρον δια τους υπ' αυτόν, παρουσιάσας την κατωτέρω δράσιν:

-Κατά τας αμυντικάς επιχειρήσεις εν τη περιοχή Καλαμά και τας αμυντικός αναδιπλώσεις του υποτομέως, από 28.10 ως 13.11.1940 το Τάγμα του είχεν αναλάβει λωρίδας αρκούντως εκτεταμένας εις μέτωπον, αρχικώς εις τον Τομέα Μονή Σωσσίνου - Χάβος είτα εις τον Τομέα Βροντισμένη -Αγ. Ηλίας (Νοτίως Καλαμά). Κατ’ αμφοτέρας τας αμυντικάς εγκαταστάσεις ταύτας ούτος επέδειξεν πολύ καλήν ενέργειαν και δράσιν κατορθώσας να αποκρουσθώσιν αι εκάστοτε πιέσεις εκ μέρους του εχθρού δια πυρός και κινήσεως.

-Κατά τας επιθετικάς επιχειρήσεις από 13-29 Νοεμβρίου 1940 ως ∆ιοικητής του Τάγματός του συμμετέσχεν εις τας επιχειρήσεις προς κατάληψιν του Χωρίου Κουκλιούς, Ύψωμα Μονής Σωσσίνου, επί υψωμάτων ανατολικώς Χωρίου Κρυονέρι της Στενωπού Χάνι ∆ελβινάκι, των Υψωμάτων Χωρίου Κτίσματα και Υψωμάτων Χωρίου Άγιος Νικόλαος (Κακκαβιάς), καθ’ ας επιχειρήσεις επεδείξατο πρωτοβουλίαν, θάρρος, ψυχραιμίαν και επιθετικόν πνεύμα».

Από την παραπάνω πολεμική έκθεση γίνεται φανερή η λαμπρή δράση του ήρωα Καραμέρη και δικαίως το όνομά του το τύλιξε η χλαμύδα του θρύλου....Το ένα μετά το άλλο καταλαμβάνονται «δια της λόγχης» τα υψώματα και τα Χωριά της Βορείου Ηπείρου απ' τους γοργόφτερους τσολιάδες του, που συναγωνίζονται ποιος θα πρωτοπεράσει τον Ταγματάρχη Καραμέρη στη ξέφρενη κούρσα του θανάτου!

Στις επιθετικές επιχειρήσεις μάλιστα, στις 19 και 20 Νοεμβρίου 1940 στην περιοχή της Κακκαβιάς, «επέτυχε να εξουδετερώσει 2 άρματα μάχης με δική του προσωπική επέμβαση». Γι' αυτή του την ενέργεια, ο ∆ιοικητής του Συντάγματος προτείνει να του απονεμηθεί ο Πολεμικός σταυρός Α' Τάξεως.

Για τα γεγονότα των μαχών στις 19 και 20 Νοεμβρίου ο Στρατηγός Κατσιμήτρος αναφέρει τα εξής: «Η Μεραρχία συγκεντρώνει τας προσπαθείας της δια την ταχείαν κατάληψιν της στενωπού ΧΑΝΙ ∆ΕΛΒΙΝΑΚΙ, επιτιθεμένη δια δύο φαλαγγών συγκλινουσών προς αυτήν.

Επί της κατευθύνσεως ΚΑΛΠΑΚΙ - ΧΑΝΙ ∆ΕΛΒΙΝΑΚΙ μάχεται το μείζον και ισχυρότερον μέρος των εχθρικών δυνάμεων, ήτοι πεδινόν και βαρύ Πυροβολικόν, άρματα μάχης και η Βομβαρδιστική Αεροπορία.

Είναι κατάδηλον ότι ο εχθρός θα παρατείνει την πείσμονα αυτού αντίστασιν προς διατήρησιν της στενωπού ταύτης, επί μακρότερον χρόνον, όπως λάβη καιρόν και αποσύρη πέραν ταύτης τους βαρείς αυτού σχηματισμούς.

Η φάλαγξ Γιαϊτζή επανέλαβεν από πρωίας την επίθεσίν της και δια μεν του αποσπάσματος Μπίμπη κατέλαβε τα υψώματα ΒΑ. ΣΤΡΑΤΙΝΙΣΤΑΣ, δια δε του αποσπάσματος Παπαδημητρόπουλου (42 Σ.Ε) κατόπιν ορμητικής επιθέσεως το υψ. ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ πλην της ΒΑ. αυτού κορυφής ην είχεν οργανώσει αμυντικώς ο εχθρός, δια χαρακωμάτων και διπλής σειράς συρματοπλέγματος.

Την 16 ώραν το απόσπασμα επαναλαμβάνει την επίθεσίν του αλλά προσκρούει εις πυκνόν φραγμόν πυρός Πυροβολικούόλμων και πολυβόλων και δεν δύναται να προχωρήση. Τότε ο εχθρός αντεπιτι- θεται δια Πεζικού και αρμάτων μάχης κατά της ΣΙΤΑΡΙΑΣ αλλ' αποκρούεται.

Μετ' ολίγον επαναλαμβάνει ούτος τας αντεπιθέσεις του κατά του 42 Συντάγματος (Προφ. ΗΛΙΑΣ - ΚΕΡΑΣΟΒΟΝ) και των θέσεών μας Β. ΣΙΤΑΡΙΑΣ και ΜΠΕΗ ΜΥΛΟΣ, αποκρουσθείς και εγκατα- λείπων 2 μεν άρματα μάχης υποστάντα βλάβας εκ του πυρός του Πυροβολικού μας, δυο δε έτερα

ανέπαφα, εγκαταλειφθέντα προ της ηρωικής εφόδου δια της λόγχης των θρυλικών Ευζώνων!!

Γενικώς ο εχθρός καθ' όλην την ημέραν αντέταξε πείσμονα και ενεργητικήν άμυναν κατά των ημετέρων επιθέσεων, υποστηριζόμενος υπό πολλών ελαφρών και βαρέων πυροβόλων, εν αντιθέσει προς τας ημετέρας φάλαγγας αίτινες δεν υπεστηρίζοντο υπό επαρκούς Πυροβολικού.........

Και συνεχίζει ο Στρατηγός....περιγράφοντας τους αγώνες των τμημάτων της VIII Μεραρχίας για τη κατάληψη της στενωπού ΧΑΝΙ ∆ΕΛΒΙΝΑΚΙ, όπου πρωταγωνιστής στις μάχες για τη κατάληψη της, «συμβάλλων ατομικώς κατά πολύ εις το επιτευχθέν έργον της εκβιάσεως της στενωπού», ήταν ο Ταγματάρχης Καραμέρης, όπως πολύ χαρακτηριστικά αναφέρει και ο Συνταγματάρχης Παπαδημη τρόπουλος Ιπ.

«Το απόσπασμα Παπαδημητρόπουλου (42 Σ.Ε.) επιτίθεται ορμητικώς και καταλαμβάνει δια της λόγχης ολόκληρον το υψ. ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ -ΚΕΡΑΣΟΒΟΝ το οποίον επί τοσούτον διημφεσβήτησεν ο εχθρός.

Έτερον Τάγμα του 42 Σ.Ε. επιτίθεται κατά του υψ ΡΟΝΙΤΣΑ εν συνδυασμώ προς το Ι Τάγμα 40 ΣΕ όπερ δια τολμηράς ενεργείας κατέλαβε το υψ. ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ και απέκοψε την οδόν υποχωρήσεως του εχθρού.

∆ια της συνδυασμένης ταύτης ενεργείας των δυο Ταγμάτων συνελήφθη αιχμάλωτον ολόκληρον το κατέχον το υψ. ΡΟΝΙΤΣΑ εχθρικόν Τάγμα αποτελούμενον από 12 Αξιωματικούς και 550 οπλίτας και η μετ' αυτού Πυρ/χια εκ 4 πυροβόλων των 6,5, πολλά πολυβόλα, όλμοι, οπλοπολυβόλα, τυφέκια και μεγάλη ποσότης πυρομαχι- κών....

Ούτω η Μεραρχία κατόπιν αιματηρών και σκληρών αγώνων κατέλαβε την φύσει οχυράν στενωπόν ΧΑΝΙ ∆ΕΛΒΙΝΑΚΙ, ην επί τοσούτον πεισμόνως και λυσσωδώς υπερήσπισεν ο εχθρός.

Και έδωκαν εκεί οι ηρωικοί μαχηταί των 40 και 42 Συν/των Ευζώνων, 15 Συν/τος Πεζικού και Τάγματος ∆ΕΛΒΙΝΑΚΙΟΥ την δέουσαν απάντησιν προς τον Ιταλόν δικτάτορα Μουσσολίνι, όστις, εις εκφωνηθέντα λόγον του την 18 Νοεμβρίου, πλήρη πάθους και μίσους, ηπείλησεν ότι: «ΘΑ ΣΠΑΣΩ ΤΑ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑ∆ΟΣ».

Και ενώ οι επιχειρήσεις συνεχίζονται με θυελλώδεις και ορμητικές επιθέσεις σε όλο το μέτωπο συμπιέζοντας τους Ιταλούς προς το Αλβανικό έδαφος, στις 28 Νοεμβρίου 1940 το Τάγμα του Καραμέρη κατόπιν διαταγής της VIII Μεραρχίας, αποσπάται από το 42 Σύνταγμα και διατίθεται στη III Μεραρχία επανδρώνοντας το απόσπασμα του Συνταγματάρχη Θρ. Τσακαλώτου (3/40 Σ.Ε.), που μάχεται κι αυτό απ' την αρχή του πολέμου στο Νότιο Τομέα.

Και σ' αυτό το μέτωπο ο Ανδρέας Καραμέρης και οι τσολιάδες του, θα έχουν δράση λαμπρή και θα διακριθούν καθ' όλη τη διάρκεια του αγώνα....θα φτάσουν πολεμώντας και κάτω από ακραίες καιρικές συνθήκες στο «πλέον προκεχωρημένον σημείο προελάσεως του Ελληνικού στρατού. Στο ποταμό Καβράλ».

Σχετικά με τη μάχη στο ΚΟΥΤΣΙ 12-22 ∆εκεμβρίου 1940, ο Τσακαλώτος αναφέρει: «Είδα τους διοικητάς ταγμάτων. Τους κατέδειξα την ανάγκην όπως τηρήσουν απολύτως και σχολαστικώς τας οδηγίας μου επί του τρόπου ενεργείας.... Τέλος καθώρισα ότι ούτε μια βολή, ούτε καμία προπαρασκευή πυροβολικού θα εγίνετο και ότι οι εύζωνοι θα προσήγγιζον τας εχθρικός γραμμάς με εφ' όπλου λόγχην.

Οι ταγματάρχαι θα ώριζον κατά τέτοιον τρόπον την εκκίνησιν βάσει του εδάφους, ώστε μισή ώρα προ του λυκαυγούς να ευρεθώμεν εις τας Ιταλικας θέσεις. Νομίζω ότι είναι η πρώτη νυκτερινή επίθεσις, η οποία εξετελέσθη κατά τον πόλεμον του 1940, εις τόσον εκτεταμένον μέτωπον και με τόσην επιτυχίαν.

Σ' αυτό τον επικό αγώνα, ο Συνταγματάρχης Τσακαλώτος θαυμάζει τη πολεμική δράση του Ταγματάρχη Καραμέρη και των ευζώνων του, και προτείνει, να του απονεμηθεί το Αριστείο ανδρεί- ας: «∆ιότι καθ' όλας τας μάχας του Συντάγματος διακινδύνευσε ττην ζωήν του εις την πρώτην γραμμήν».

Το Μάρτιο του 1941, ανήμερα της εθνικής γιορτής, το Τάγμα του Καραμέρη κατόπιν διαταγής του Α' Σ. Στρατού επανέρχεται από τη III Μεραρχία στην VIII, και ενσωματώνεται ξανά στο 42 Σ.Ε-, και «εγκατεστάθη αμυντικώς εις την λωρίδα περιοχής χωρίου Προγονάτι εις ορεινόν όγκον Μάλι-Σπάτ».

Ο Στρατηγός Κατσιμήτρος σχετικά με την αναχώρηση του Τάγματος Καραμέρη από τη III Μεραρχία, αναφέρει το εξής περιστατικό: «Ο ∆ιοικητής της Μεραρχίας (Στρατηγός Μπάκος Γ.), προέπεμψε το γενναίον τούτο Τάγμα εις χώρον δυτικώς του αυχένος 1000 και απεχαιρέτησε μετά βαθείας συγκινήσεως τους αξιωματικούς και οπλίτας αυτού, οίτινες έγραψαν τόσας λαμπρός σελίδας δια της ηρωικής δράσεώς των ευχηθείς εις αυτούς το του Ομήρου «ΑΙΕΝ ΑΡΙΣΤΕΥΕΙΝ»

Εν τω μεταξύ σοβαρά γεγονότα διαδραματίζονται στη Βαλκανική, που προοιωνίζουν γενική επέκταση του πολέμου μέσω της Βουλγαρίας η οποία είχε προσχωρήσει στον Άξονα, περνούν πολυάριθμα Γερμανικά στρατεύματα, τα οποία διαδοχικά προωθούνται προς τα Ελληνο-Βουλγαρικά σύνορα.

Η Γιουγκοσλαβία, κατόπιν πολλών διαπραγματεύσεων και κάτω από ισχυρές διπλωματικές Γερμανικές πιέσεις, προσχώρησε τελικά και αυτή στον Άξονα, με αντάλλαγμα την εκχώρηση σ' αυτήν της Θεσσαλονίκης.

Απ' όλη αυτή τη κατάσταση που είχε δημιουργηθεί, ήταν πια ολοφάνερο ότι η Γερμανία στόχευε να εκκαθαρίσει την πολεμική κατάσταση στα Βαλκάνια. Τα γεγονότα αυτά μοιραία, θα έχουν σοβαρή επίδραση στον αγώνα που έκανε η Ελλάδα από εξαμήνου, εναντίον της Ιταλίας.

Το Τάγμα του Καραμέρη βρίσκεται από τις 25 Μαρτίου στον ορεινό όγκο Μάλι-Σπάτ και έχει στενή επαφή με τους Ιταλούς. Η πολεμική έκθεση αναφέρει τα εξής:

«Από 1 έως 15 Απριλίου 1941 ∆ιοικών την λωρίδα χωρίου Προγκονάτι επέδειξεν πολύ καλήν όράσιν κατωρθώνων να αποκρούει τας συνεχείς και επιμόνους εχθρικάς πιέσεις κατά τε την ημέραν και την νύκταν, παρά την μειονεκτικότατα των ημετέρων τμημάτων εις αριθμό ανδρών και εις εφόδια πολεμικών υλικών και παρά την αθλίαν καιρικήν κατάστασιν».

Αλλά νέος ήδη αντίπαλος ισχυρότατος, πάνοπλος, κυρίαρχος σχεδόν της Ευρώπης, νικητής σε όλα τα πεδία του πολέμου, κατεβαίνει σαν χείμαρρος ορμητικός, και παρασύρει τα πάντα στο πέρασμά του. Είναι η πανίσχυρη Γερμανία, η οποία προτίθεται να εκκαθαρίσει και να εξασφαλίσει το μέτωπο στα Βαλκάνια, για να στραφεί απερίσπαστα σε άλλους αγώνες....

Στις 6 Απριλίου 1941, ο πρεσβευτής της Γερμανίας στην Αθήνα Έρμπαχ, ανακοινώνει στον Έλληνα πρωθυπουργό Αλέξανδρο Κορυζή, ότι ο Γερμανικός Στρατός στις 6 ώρα θα εισβάλει στο Ελληνικό έδαφος.

Επαναλαμβάνεται ήδη ο,τι είχε συμβεί προ εξαμήνου με την επίδοση του Ιταλικού τελεσιγράφου. Ο Ελληνικός λαός καλείται και πάλι σε νέους αγώνες κατά του νέου εισβολέα.

Ο Γερμανικός Στρατός μετά τη συντριβή και διάλυση του Σερβικού Στρατού, προέλασε ραγδαία προς το Ελληνικό έδαφος και στις 9 Απριλίου κατέλαβε τη Θεσσαλονίκη.

Η ηρωική και σθεναρή άμυνα των οχυρών της μεθορίου, τα οποία αντιμετώπισαν τον ισχυρότατο αντίπαλο, αμύνθηκαν κατά τρόπο άξιο θαυμασμού και έγραψαν λαμπρές και ένδοξες σελίδες, εφάμιλλες και ισάξιες των σελίδων του Αλβανικού μετώπου!!

Οι εξελίξεις για την Ελλάδα από εδώ και πέρα είναι τραγικές! Το Α' Σ. Στρατού με διαταγή του γνωστοποιεί στην VIII Μεραρχία, «ότι θα συνεπτύσσετο επί των παλαιών Ελληνοαλβανικών συνόρων».

Ο Στρατηγός Κατσιμήτρος αναφέρει πολύ παραστατικά τα γεγονότα εκείνης της περιόδου: «Είναι ευνόητον ότι τούτο έσχε βαθυτάτην επίδρασιν επί του ηθικού των μαχητών, οίτινες έβλεπαν ήδη ότι τόσοι ηρωικοί αγώνες και τόσαι θυσίαι κατά την εξάμηνον ένδοξον εποποιίαν, απέβησαν μάταιοι αφού επρόκειτο να επανέλθωμεν εις τα σύνορα μας αφήνοντες όπισθεν μας τόσους τάφους τόσων ηρωικών νεκρών.

Είναι εύκολον να φαντασθή τις πόσον οδυνηράς και πενθίμους ημέρας διήλθαν τότε οι μαχηταί εκείνοι και το ψυχικόν άλγος αυτών δια την ματαίωσιν και κατάρρευσιν τόσων ελπίδων και εθνικών ονείρων».

Σ' αυτή την ψυχολογική κατάσταση βρίσκονταν οι μαχητές, όταν στις 14 Απριλίου οι Ιταλοί πραγματοποίησαν γενική επίθεση κατά του μετώπου της VIII Μεραρχίας.

Από της 7:30' αναφέρει ο Κατσιμήτρος:

«εξεδηλώθη αιφνιδίως σφοδρά και έντονος η βολή του εχθρικού Πυροβολικού καθ' ολοκλήρου του Μετώπου της Μεραρχίας. Ο εχθρός βάλλει δι' όλων των Πυροβόλων του καταιγιστικώς, τόσον κατά της γραμμής μάχης όσον και κατά των θέσεων της β' τοποθεσίας και των εφεδρειών.

Χάλαζα πυρός και σιδήρου ανασκάπτει τα χαρακώματα της γραμμής μάχης και πλήττει τας θέσεις των πολυβόλων, τα παρατηρητήρια, σταθμούς διοικήσεως και θέσεις του Πυροβολικού μας.

Πρωτοφανής είναι η μεγίστη σπατάλη πυρομαχικών του εχθρού, ήτις ουδέποτε παρετηρήθη κατά την τρίμηνον παραμονήν της Μεραρχίας επί της κατεχόμενης τοποθεσίας.

Φανερόν είναι εκ τούτου ότι ο εχθρός προπαρασκευάζει γενικήν επίθεσιν κατά του Μετώπου της Μεραρχίας.

Πράγματι δε την 9:15' ώραν εκδηλούται δι' ισχυρών δυνάμεων Πεζικού η επίθεσις του εχθρού καθ' ολοκλήρου του μετώπου. Η κυρία προσπάθεια του εχθρού στρέφεται ιδιαιτέρως κατά του Ανατο- λικού Υποτομέως Μάλι-Σπάτ όπου επιτίθενται αλλεπάλληλα κύματα Πεζικού, τα οποία κατόρθωσαν παρά τας σοβαράς απωλείας των να καταλάβωσι προκεχωρημένας τινάς θέσεις, απωθήσαντα τα ημέτερα τμήματα.

Άμεσος αντεπίθεσις ενεργηθείσα υπό της τοπικής εκεί εφεδρείας ανακατέλαβε τινάς των απολε- σθεισών θέσεων και έφραξε το δημιουργηθέν ρήγμα, εντοπίσασα την επιτυχίαν του αντιπάλου.

Εις τον ∆υτικόν Υποτομέα, (στο οποίο βρίσκεται το Τάγμα του Καραμέρη), η επίθεσις του εχθρού απέτυχεν αποκρουσθείσα πανταχού. Στις 16 Απριλίου: «ο εχθρός από πρωίας επανέλαβε τας επιθέσεις του, ιδίως κατά του ∆υτικού υποτομέως, ον επίεσεν ισχυρώς.

Την 15ην ώραν ο εχθρός δι' αιφνιδιαστικής επιθέσεως ορμηθείσης εκ του Χωρίου Λεκντούσι, κατώρθωσεν να καταλάβει προκεχωρημένας τινάς θέσεις Β. του χωρίου Προγονάτι, απωθήσας τα εκεί ημέτερα τμήματα.

Επειδή είχε διακοπή η τηλεφωνική συγκοινωνία του εκεί Λόχου μετά του οικείου Τάγματος, ο Αρχηγός Πεζικού Συνταγματάρχης Γιαϊτζής ∆. πληροφορηθείς το γεγονός, διέταξεν απ' ευθείας τηλεφωνικώς τον ∆ιοικητήν του Τάγματος Ταγματάρχη Καραμέρη Α. όπως δι' αντεπιθέσεως ανακαταληφθώσιν αϊ απολεσθείσαι θέσεις. Πράγματι, η εκεί τοπική εφεδρεία εξ ενός Ουλαμού Πεζικού αντεπιτεθείσα δια της λόγχης, απώθησεν τον εχθρόν και αποκατέστησε την γραμμήν μάχης».

Ήδη όμως είχε αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση! Με την υπ' αριθ. 11277/16-4-41 διαταγή του Α' Σ. Στρατού διατάχθηκε η σύμπτυξη της Μεραρχίας στη γραμμή:

ΖΟΥΛΙΑΤΙ - ΚΑΡ∆ΙΚΙ - ΤΣΕΠΟΥΝΑ. Ο υποχωρητικός ελιγμός της Μεραρχίας προς το Ελληνικό έδαφος ήταν πια πραγματικότητα!!

Ο Συνταγματάρχης Παπαγεωργίου αναφέρει στη Πολεμική έκθεση, για τον ΤαγματάρχηΚαραμέρη: «Κατά την χρονικήν περίοδον της συμπτύξεως του μετώπου από 16 με 30 Απριλίου 1941, ούτος ∆ιοικών το Τάγμα του κατώρθωσεν ώστε αϊ εκάστοτε συμπτύξεις των τμημάτων του να εκτελούνται κανονικώς και με τάξιν και συνοχήν, να αποκρούονται οι επιθέσεις του εχθρού και να συγκρατή εκάστοτε τους οπλίτας του Τάγματός του......

21 Απριλίου 1941 - ΑΝΑΚΩΧΗ

Το Α' Σ. Στρατού με την υπ' αριθ. 11364/20-4-41 διαταγή του κοινοποιεί τα εξής στην VIII Μεραρχία:

«Κατόπιν Α.Π. 11521/20-4-41 ∆ιαταγής τον Τμήματος Στρατιάς Ηπείρου από 18 ώρας σήμερον (20 Απριλίου) συνήφθη ανακωχή μεταξύ Ελληνικών και Γερμανικών Στρατευμάτων στοπ.

Εντός νυκτός απόψε 20-21 Απριλίου επεμβάσει Γερμανού Αρχιστρατήγου συνάπτεται ανακωχή μεταξύ των Ελληνικών και Ιταλικών Στρατευμάτων στοπ.

Ελληνικός Στρατός θα αποσυρθή Ελληνοαλβανικών συνόρων και δεν θα εισέλβη Ιταλικός Στρατός εις το Ελληνικόν έδαφος στοπ.

Ο Ελληνικός Στρατός δεν θεωρείται αιχμάλωτος Πολέμου και επανερχόμενος εις τας εν ειρήνη έδρας του θα αποστρατεύση κανονικώς, πλην των εν ειρήνη υπηρετουσών κλάσεων αίτινες θα παραμείνωσι κανονικώς υπό τα όπλα στοπ.

Αύριον (21 Απριλίου) θα διέλβη μηχανοκίνητος Γερμανική Φάλαγξ εξ Ιωαννίνων προς Αργυρόκαστρον, Πρεμετήν, Λιασκοβίκιον όπως προστεθή μεταξύ ημών και Ιταλών στοπ.

Η οδός ΚΑΛΠΑΚΙ-ΚΑΚΑΒΙΑ να είναι από της 8ης ώρας ελευθέρα προς διάβασιν Γερμανών στοπ.

Εν περιπτώσει επιθέσεως τυχόν εν τω μεταξύ των Ιταλών άμυνα επί τόπον μέχρις εσχάτων στοπ».

Π. ∆ΕΜΕΣΤΙΧΑΣ Αντιστράτηγος

Η ανωτέρω διαταγή κοινοποιήθηκε αμέσως σπς Μονάδες με την υπ' αριθ. 6471/21- 4-41 ∆ιαταγή της Μεραρχίας, έτσι λοιπόν δίνεται τέρμα στον εξάμηνο αγώνα που έδινε ο Ελληνικός Στρατός στα κακοτράχαλα και αφιλόξενα βουνά της Αλβανίας κατά των Ιταλών εισβολέων....

Στις 26 Απριλίου, το Α' Σ. Στρατού εγκρίνει την απόλυση των εφέδρων Αξιωματικών και Οπλιτών που κατάγονται από την Ήπειρο.

«Η Μεραρχία εκάλεσεν αμέσως εις τον Σταθμόν ∆ιοικήσεως αυτής άπαντας τους ∆ιοικητάς των μονάδων προς ους έδωκε διαταγάς και οδηγίας, καθορίσασα όπως χορηγηθή εις μεν τους Οπλίτας η μισθοτροφοδοσία αυτών μέχρι του τόπου καταγωγής των, εις δε τους εφέδρους Αξιωματικούς μισθός τριών μηνών.

Επί πλέον διέταξεν όπως οι απολυόμενοι Οπλίται παραλάβωσι μεθ' εαυτών άπαντα τα κτήνη των μονάδων, άτινα προήρχοντο εξ επιτάξεως εν Ηπείρω.

Προέκυψε τότε ζήτημα δια το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων, ούτινος οι Οπλίται δεν κατήγοντο εξ' Ηπείρου αλλ' εκ της Στερεάς Ελλάδος.

Ο ∆ιοικητής της Μεραρχίας υπ' ευθύνη του διέταξε να χορηγηθώσι και εις τούτους απολυτήρια με τόπον όμως καταγωγής εκ της περιοχής Άρτης, ώστε να δικαιολογήται η απόλυσις αυτών ως καταγομενων δήθεν εξ Ηπείρου.

Και εις τούτους εδόθη εντολή να λάβωσι μεθ' εαυτών άπαντα τα κτήνη του Συντάγματος, τα οποία προήρχοντο εκ της περιοχής Λαμίας οπόθεν επετάχθησαν κατά την επιστράτευσιν του Συντάγματος.

Ο Κων/νος ∆ημάκης εφ. Λοχίας των ευζώνων και ιπποκόμος του Καραμέρη στην Αλβανία, μου αφηγήθηκε τα εξής: «Πήραμε εντολή και παραδώσαμε τα όπλα στο Μαντείο της ∆ωδώνης. Από εκεί ύστερα πήγαμε στην Άρτα, εκεί συναντήσαμε Γερμανούς.

Στη γέφυρα δεν μας άφησαν να περάσουμε, πέσαμε στο ποτάμι και περάσαμε πέρα, πήραμε μετά ένα μονοπάτι και βγήκαμε σ' ένα χωριό Πετρωτό το λέγανε κι' από κει τραβήξαμε για το Καρπενήσι.

Ήμασταν 4-5 που ερχόμασταν εγώ, ο Καραμέρης, ο Ανδρέας Κουτσούρης ο ∆ικηγόρος και κάνα δυο άλλοι. Είχαμε και 5-6 ζώα μαζί μας, ο Καραμέρης είχε τη φοράδα, μια κόκκινη, αυτή που είχε στη Λαμία, την είχε και στην Αλβανία! Φτάσαμε λοιπόν στο Καρπενήσι. Από εκεί κατηφορίσαμε προς τα κάτω....Κοντά στο Ρεγγίνι, εκεί που είναι η μεγάλη γέφυρα, στα πλατάνια, βρήκαμε

Γερμανούς. Μας έφτασαν με ένα αυτοκίνητο και μας έκαναν έρευνα στα πράγματα που είχαμε, και μέσα στο μπαούλο βρήκαν τα ρούχα αξιωματικού. Τότε ένας γύρισε το πιστόλι στο αυτί του Καραμέρη. Ευτυχώς, δεν μας βρήκανε το πιστόλι. Το είχα βάλει εγώ μέσα στο χειλωτήρα, σ' εκείνο το ταγαράκι που βάζαμε στα ζώα, και από πάνω είχα βάλει γαλέτες.... Αυτό δε μας το αδει- άσανε....νομίσανε ότι είχαμε μέσα ψωμί. Αν μας το είχανε βρεί, θα μας εκτελούσαν!

Ύστερα ήρθαμε λίγο παρακάτω και πήραμε ένα μονοπάτι, για να μη περάσουμε απ' τα Καμένα Βούρλα και πήγαμε στην Άγναντη. Και πήγαμε και κοιμηθήκαμε σ' έναν που το παιδί του ήταν στρατιώτης και δεν είχε έρθει ακόμα απ' την Αλβανία, είχε μύλο αυτός. Από εκεί μετά κατεβήκαμε στο Μέγα Πλάτανο, περάσαμε νύχτα την Αταλάντη για να μη πέσουμε πάνω σε σκο- πιές,περάσαμε τη Τραγάνα, και μετά ήρθαμε στο Μαρτίνο».

Τους πρώτους μήνες της Κατοχής ο Καραμέρης μαζί με την οικογένειά του έμειναν στο Μαρτίνο, έπειτα επέστρεψαν πάλι στη Λαμία, όπου η Κατοχική Κυβέρνηση τον όρισε ∆ιευθυντή της "Επιτροπής Επισιτισμού" της πόλεως της Λαμίας.

Ο Κων. ∆ημάκης αφηγείται: «Έμεινε λίγο καιρό στο Μαρτίνο, είχε και την οικογένεια εδώ. Είχε δυο κόρες και ένα γιο, το Μάρκο. Μετά έφυγαν και πήγαν στη Λαμία.

Επειδή ήταν πολύ αγαπητός στη Λαμία τον έβαλαν υπεύθυνο στα συσσίτια».

Ο Ανδρέας Καραμέρης όμως ήταν επικίνδυνος για τις αρχές Κατοχής. Το όνομα του είχε γίνει θρύλος.

Στη πολεμική έκθεση (15-8-1941) προς το Α.Σ.Σ. ο Θρασύβουλος Τσακαλώτος γράφει: «Άξιος κατά πάντα δέον να εγγραφή εις τους πίνακας των κατ' εκλογήν προακτέων δια τας πολεμικας του υπηρεσίας, τα ψυχικά του χαρίσματα και την επαγγελματική απόδοσίν του».

Η δράση του στην Αλβανία και γενικά η ικανότητα του ως αξιωματικός φόβιζε τους Ιταλούς, γι' αυτό φρόντισαν να τον συλλάβουν.

Ο γιος του Μάρκος, Υποστράτηγος Πυροβολικού ε.α. αφηγείται: «Το 1942 τα Ιταλικά στρατεύματα Κατοχής τον συνέλαβαν. Φυλακίστηκε και μετά από ένα μήνα τον άφησαν ελεύθερο.

Το καλοκαίρι του ίδιου χρόνου τον συνέλαβαν πάλι και του πήραν ο,τι έντυπα, έγγραφα κλπ. είχε στο σπίτι, μεταξύ των οποίων και το ημερολόγιο που κρατούσε.

Τον Ιανουάριο του 1943 τον μετέφεραν στις φυλακές των Πατρών όπου είχαν συγκεντρώσει πολλούς Έλληνες αξιωματικούς, μεταξύ των οποίων και ο ήρωας ∆αβάκης.

Όλους αυτούς (150 τον αριθμό) τους επιβίβασαν στο Ατμόπλοιο Citta di Genova με προορισμό την Ιταλία. Κατά τον πλουν στην Αδριατική στις 21-1-1943 το πλοίο τορπιλίσθηκε και βυθίστηκε από αγνώστου εθνικότητας υποβρύχιο. Το πτώμα του πατέρα μου εξεβράσθη στο Πρίντεζι όπου και τάφηκε».

Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Ταγματάρχη Πεζικού Μιχαλόπουλου Θεμιστοκλή:

∆υο τορπίλες χτύπησαν το πλοίο. «Αιφνιδίως, περί την 13:30 ώραν, όταν ευρισκόμεθα εις απόστασιν 20 περίπου μιλίων από την νήσον Σάσσωνα, έξωθι του Αυλώνος, ενώ οι περισσότεροι είχαμε κατακλιθή μετά το γεύμα εις τα σιδερένια κρεβάτια των καμπίνων, ηκούσαμεν ένα ξηρόν κρότον, όχι και πολύ ισχυρόν, και αμέσως ευρέθημεν εις το σκότος, διότι έσβησαν οι ηλεκτρικοί λαμπτήρες του διαμερίσματος, δεδομένου ότι μας είχαν κλείσει τα παράθυρα των καμπίνων και δεν είχομεν το έξωθεν φως της ημέρας......

Οι Ιταλοί είχαν πράξει το χρέος τους μεσοπέλαγα!! Μετά από λίγες ημέρες κυκλοφόρησε στην Αθήνα η φήμη ότι το ατμόπλοιο τορπιλίσθηκε έξω από τον Τάραντα.

Στις 21 Φεβρουαρίου από τις Ιταλικές αρχές ανακοινώθηκε επίσημα η είδηση ότι:

«την 21η Ιανουαρίου 1943, το ατμόπλοιον τορπιλισθέν κατεβυθίσθη, και μεταξύ των επιβαινόντων εύρον τον εκ πνιγμού θάνατον 24 Έλληνες Αξιωματικοί μεταφερόμενοι εις την Ιταλία ως όμηροι». Μεταξύ των 24 Ελλήνων Αξιωματικών ήταν και ο Ταγματάρχης Ανδρέας Καραμέρης. Το 1943 έκλεινε τα 50 του χρόνια. Τριάντα χρόνια στρατιώτης στην υπηρεσία της Πατρίδας!

Στο αρχείο της ∆.Ι.Σ. αναφέρονται τα εξής: «Μεταφερόμενος δια του τορπιλισθέντος ατμοπλοίου "Τσίτα ντί Γένουα" την 21-1-1943 εις Αδριατικήν εξηφανίσθη».

Το 1956 σύμφωνα με μαρτυρία του γιου του, οι Ιταλοί έφεραν στην Αθήνα τα οστά και τα προσωπικά είδη των πνιγέντων και σκοτωθέντων από την έκρηξη της τορπίλης, και σε ειδική τελετή παραδόθηκαν στους οικείους τους.

Οι δυο κόρες του παρέλαβαν τα οστά και τα απόθεσαν στον τάφο της μητέρας τους στο Χαλάνδρι.

Ο θρυλικός Ταγματάρχης των ευζώνων, ο πολεμιστής Ανδρέας Καραμέρης, ύστερα από 13 χρόνια απουσίας επέστρεψε στην αγαπημένη του πατρίδα και αναπαύεται ήρεμος στην Ελληνική γη.

Ας είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει. Πίσω του άφησε μια ένδοξη ιστορία και ένα λαμπρό όνομα! Οι τσολιάδες του, τα ευζωνάκια του 42 Συντάγματος....ακόμα και σήμερα τον θυμούνται και αφηγούνται με θαυμασμό τα κατορθώματά του και νιώθουν υπερήφανοι που υπηρέτησαν στο Τάγμα του Καραμέρη.

Γράφει ο Πέτρος Σελέκος
εντυπο ''ΑΙΑΣ Ο ΛΟΚΡΟΣ''

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΠΗΓΕΣ

1) Αλέξ. Ι. ∆εσποτόπουλος: Η πολεμική

προπαρασκευή της Ελλάδος 1923-1940,

Ακαδημία Αθηνών, 1998.

2) ∆.Ι.Σ.: Ο Ελληνοϊταλικός Πόλεμος

1940-1941 - Η Ιταλική εισβολή (28/10/1940 -

13/11/1940), 1960.

3) Ιωαν. Α. Βερνάρδος: ∆αβάκης - Πίν-

δος.

4) Κατσιμήτρος Χαρ.: Η Ήπειρος Προμα-

χούσα, Αθήνα 1982.

- ΑΡΧΕΙΑ: ∆.Ι.Σ. & Υ.Σ.Α