23/7/1943 – Οι δύο Ελληνικές Μοίρες Διώξεως 335 και 336
(αεροσκάφη Hurricane), που συγκροτήθηκαν στη Μέση Ανατολή, σε
συνεργασία με τις Συμμαχικές Μοίρες 74η, 94η, 213η , 238η , 451η , 227η
και 252η (Hurricane, Spitfire και Beaufighter) συμμετείχαν στην εκτέλεση
της αποστολής «Θέτις», η οποία προέβλεπε αεροπορική επιδρομή εναντίον
γερμανικών στόχων στην Κρήτη. Τα ελληνικά αεροσκάφη με συνεχείς βυθίσεις
προέλαβαν καταυλισμούς, πολυβολεία και στρατιωτικά οχήματα, ενώ έπληξαν
στόχους στον Άγιο Νικόλαο και το Ηράκλειο. Από τα 100 και πλέον
συμμαχικά αεροπλάνα απωλέσθησαν περίπου 30, ενώ η Ελληνική Αεροπορία
έχασε τέσσερις χειριστές. Το προσωπικό των Ελληνικών Μοιρών 335 και 336
δέχθηκε τα συγχαρητήρια της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας για την
επιτυχημένη αποστολή.
 |
| Δύο χειριστές κι ένας μηχανικός της 336 Μοίρας, μπροστά σ’ ένα Hurricane Mk IIc. Αριστερά είναι ο αρχισμηνίας Ελ. Αθανασάκης που θα σκοτωθεί στις 23.07.1943 και στο κέντρο αρχισμηνίας Σ. Σκάντζικας |
Στις 23 Ιουλίου 1943 τόσο η 335 ΜΔ όσο και η 336 είχαν σημαντικές
απώλειες σε χειριστές, όταν συμμετείχαν από κοινού στην επιχείρηση Θέτις
– τη σημαντικότερη αποστολή των ελληνικών μοιρών δίωξης στην μέση
ανατολή.
Στόχος η προσβολή γερμανικών στόχων στην κατεχόμενη Κρήτη.
Η αποστολή είχε χαρακτήρα εκδίκησης για την ομαδική σφαγή της Κανδάνου από τους Γερμανούς. Οκτώ αεροσκάφη της 335 ΜΔ απογειώθηκαν από το αεροδρόμιο της Μάρσα Ματρούχ με χειριστές τους σμηναγούς Γ. Πάγκαλο και Ν. Βολονάκη, τους ανθυποσμηναγούς Κ. Μιχαηλίδη και Ε. Χατζηϊωάνου τους αρχισμηνίες Α. Κουντούρη και Ν. Φράγκο και τους επισμηνίες Β. Δούκα και Μ. Λάϊτμερ.
Επίσης, απογειώθηκαν εννέα αεροσκάφη της 336 ΜΔ με χειριστές τους σμηναγούς Σπ. Διαμαντόπουλο, Ιωάνν. Κατσαρό, τον υποσμηναγό Δ. Βουτσινά, τους ανθυποσμηναγούς Ελευθέριο Αθανασάκη και Σωτήρη Σκάντζικα, τους αρχισμηνίες Γ. Παπαϊωάννου, Κων. Κόκκα και Αν. Φραγκιά και τον επισμηνία Γ . Νικολόπουλο.
Στόχος η προσβολή γερμανικών στόχων στην κατεχόμενη Κρήτη.
Η αποστολή είχε χαρακτήρα εκδίκησης για την ομαδική σφαγή της Κανδάνου από τους Γερμανούς. Οκτώ αεροσκάφη της 335 ΜΔ απογειώθηκαν από το αεροδρόμιο της Μάρσα Ματρούχ με χειριστές τους σμηναγούς Γ. Πάγκαλο και Ν. Βολονάκη, τους ανθυποσμηναγούς Κ. Μιχαηλίδη και Ε. Χατζηϊωάνου τους αρχισμηνίες Α. Κουντούρη και Ν. Φράγκο και τους επισμηνίες Β. Δούκα και Μ. Λάϊτμερ.
Επίσης, απογειώθηκαν εννέα αεροσκάφη της 336 ΜΔ με χειριστές τους σμηναγούς Σπ. Διαμαντόπουλο, Ιωάνν. Κατσαρό, τον υποσμηναγό Δ. Βουτσινά, τους ανθυποσμηναγούς Ελευθέριο Αθανασάκη και Σωτήρη Σκάντζικα, τους αρχισμηνίες Γ. Παπαϊωάννου, Κων. Κόκκα και Αν. Φραγκιά και τον επισμηνία Γ . Νικολόπουλο.
Κατά την απογείωση
του σχηματισμού, αποκολλήθηκε η δεξαμενή καυσίμων από την αριστερή
πτέρυγα του αεροπλάνου του Ελευθερίου Αθανασάκη, ο οποίος είχε την
τελευταία στιγμή αντικαταστήσει τον ανθυποσμηναγό Στ. Ξύδη.
Παρά το γεγονός ότι ειδοποιήθηκε να επιστρέψει στην βάση του, ο Αθανασάκης παρέμεινε στον σχηματισμό, ενέργεια που ουσιαστικά ισοδυναμούσε με αυτοκτονία καθώς ήταν δεδομένο ότι δεν θα μπορούσε να επιστρέψει στην βάση του.
Στο βιβλίο του Πετώντας σε ξένους ουρανούς ο Ηλίας Καρταλαμάκης παραθέτει την μαρτυρία του ανθυποσμηναγού Κόκκα ο οποίος πετούσε πλάι στον Αθανασάκη.
Τον πλησιάζω και του κάνω νόημα πως του έχει φύγει η δεξαμενή, μου γνέφει πως κατάλαβε αλλά δεν πρόκειται να φύγει από τον σχηματισμό.
Και άλλο αεροπλάνο του κάνει νόημα για την δεξαμενή του, μα ο Αθανασάκης επιμένει….
Ύστερα από τρίωρη περίπου πτήση, τα ελληνικά Hurricane έπληξαν το σταθμό ραντάρ στην Ιεράπετρα καθώς και την ευρύτερη περιοχή (διάφορους στρατιωτικούς στόχους), παρά τον καταιγισμό πυκνών αντιαεροπορικών πυρών. Στην περιοχή Αγίου Νικολάου, ο ανθυποσμηναγός Ελευθέριος Αθανασάκης ανέφερε ότι είχε πρόβλημα επάρκειας καυσίμων και προέβη σε αναγκαστική προσγείωση. Διαβάζουμε και πάλι στο βιβλίο του Ηλία Καρταμαλάκη τη μαρτυρία του ανθυποσμηναγού Κόκκα.
Παρά το γεγονός ότι ειδοποιήθηκε να επιστρέψει στην βάση του, ο Αθανασάκης παρέμεινε στον σχηματισμό, ενέργεια που ουσιαστικά ισοδυναμούσε με αυτοκτονία καθώς ήταν δεδομένο ότι δεν θα μπορούσε να επιστρέψει στην βάση του.
Στο βιβλίο του Πετώντας σε ξένους ουρανούς ο Ηλίας Καρταλαμάκης παραθέτει την μαρτυρία του ανθυποσμηναγού Κόκκα ο οποίος πετούσε πλάι στον Αθανασάκη.
Τον πλησιάζω και του κάνω νόημα πως του έχει φύγει η δεξαμενή, μου γνέφει πως κατάλαβε αλλά δεν πρόκειται να φύγει από τον σχηματισμό.
Και άλλο αεροπλάνο του κάνει νόημα για την δεξαμενή του, μα ο Αθανασάκης επιμένει….
Ύστερα από τρίωρη περίπου πτήση, τα ελληνικά Hurricane έπληξαν το σταθμό ραντάρ στην Ιεράπετρα καθώς και την ευρύτερη περιοχή (διάφορους στρατιωτικούς στόχους), παρά τον καταιγισμό πυκνών αντιαεροπορικών πυρών. Στην περιοχή Αγίου Νικολάου, ο ανθυποσμηναγός Ελευθέριος Αθανασάκης ανέφερε ότι είχε πρόβλημα επάρκειας καυσίμων και προέβη σε αναγκαστική προσγείωση. Διαβάζουμε και πάλι στο βιβλίο του Ηλία Καρταμαλάκη τη μαρτυρία του ανθυποσμηναγού Κόκκα.
 |
| Χειριστές μπροστά από ένα Hurricane Mk IIb. Πρώτος αριστερά, όρθιος, είναι ο υποσμηναγός Ηλ. Καρταλαμάκης, ενώ τέταρτος, από αριστερά, ο διοικητής της Μοίρας, σμηναγός Σπ. Διαμαντόπουλος. |
Χτυπάμε
καταυλισμούς, αυτοκίνητα, πυροβολεία, και κάθε στρατιωτικό στόχο που
βρίσκεται μπροστά μας. Παντού όμως μας δίνουν και απάντηση τα εχθρικά
αντιαεροπορικά. Περνάμε μέσα από μια ανοιχτή χαράδρα και βρισκόμαστε
στην πεδιάδα του Αη–Νικόλα. Εκεί ακούω τον Αθανασάκη να φωνάζει ότι
προσγειώνεται αναγκαστικά.
Στο σημείο όμως που προσγειώθηκε βρισκόταν μια Γερμανική περίπολος η οποία τον κατεδίωξε. Ο Αθανασάκης αμύνθηκε με το περίστροφό του, προσπαθώντας ταυτόχρονα να διαφύγει. Παρ’ όλα αυτά, ο αγώνας είναι άνισος. Οι σφαίρες του Αθανασάκη τελειώνουν κάποια στιγμή, με αποτέλεσμα να πέσει νεκρός πάνω στην ανταλλαγή πυροβολισμών με τους διώκτες του.
Στο μεταξύ, τα ελληνικά αεροπλάνα συνέχισαν την αποστολή τους, πετώντας προς το Ηράκλειο και πλήττοντας Γερμανικό στρατόπεδο. Δυστυχώς, το αεροπλάνο του Σωτήρη Σκάντζικα κτυπήθηκε από τα Γερμανικά αντιαεροπορικά πυρά και καταρρίφθηκε.
Στο σημείο όμως που προσγειώθηκε βρισκόταν μια Γερμανική περίπολος η οποία τον κατεδίωξε. Ο Αθανασάκης αμύνθηκε με το περίστροφό του, προσπαθώντας ταυτόχρονα να διαφύγει. Παρ’ όλα αυτά, ο αγώνας είναι άνισος. Οι σφαίρες του Αθανασάκη τελειώνουν κάποια στιγμή, με αποτέλεσμα να πέσει νεκρός πάνω στην ανταλλαγή πυροβολισμών με τους διώκτες του.
Στο μεταξύ, τα ελληνικά αεροπλάνα συνέχισαν την αποστολή τους, πετώντας προς το Ηράκλειο και πλήττοντας Γερμανικό στρατόπεδο. Δυστυχώς, το αεροπλάνο του Σωτήρη Σκάντζικα κτυπήθηκε από τα Γερμανικά αντιαεροπορικά πυρά και καταρρίφθηκε.
Ακριβώς δεξιά μου πετάει ο συμμαθητής μου ο
Σκάντζικας και μου κάνει νόημα με τον αντίχειρα ότι χτυπήθηκε. Το
αεροπλάνο του είναι σκεπασμένο με λάδια που φανερώνει τι πρόκειται να
συμβεί στον συνάδελφό μου. Ήταν η τελευταία φορά που τον είδα….
Ο
Έλληνας χειριστής πήδηξε με το αλεξίπτωτο και συνελήφθη αιχμάλωτος
σχεδόν αμέσως. Οδηγήθηκε στο Γερμανικό στρατόπεδο αιχμαλώτων αεροπόρων
Stalag Luft No iii, όπου, μεταξύ των άλλων επρόκειτο να φυλακιστεί και ο
διοικητής της 336 ΜΔ σμηναγός Σπ. Διαμαντόπουλος.
Μετά
το πέρας της αποστολής στην Κρήτη, η επιστροφή των συμμαχικών
σχηματισμών αποδείχτηκε ιδιαίτερα δύσκολη από αντιαεροπορικά πυρά,
μηχανικές βλάβες και η έλλειψη καυσίμων από διαρροές δεν επέτρεψαν την
επιστροφή και των επισμηνιών Βασ. Δούκα και Μαυρικίου Λάϊτμερ, της 335
ΜΔ, οι οποίοι βρήκαν το θάνατο.
Δύο μήνες αργότερα , με
τηλεγράφημα που έφτασε στην προϊσταμένη Αγγλική Πτέρυγα , ανακοινώθηκε
στην 336 ΜΔ ο θάνατος του έως τότε θεωρούμενου αιχμάλωτου Έλληνα
χειριστή.
Μετά λύπης σας γνωρίζουμε ότι ο ανθυποσμηναγός Σωτήρης Σκάντζικας (213) της Ε.Β.Α., ανήκων στην μονάδα σας, απολεσθείς την 23-7-1943 και αιχμαλωτισθείς, φέρεται νυν ως αποθανών, εν αιχμαλωσία. Όπως πληροφορήθηκε το υπουργείο αεροπορίας, ο ανωτέρω αξιωματικός εφονεύθη βληθείς την 25η Μαρτίου 1944, καθ’ ον χρόνον προσεπάθει να δραπετεύσει εκ του σρατοπέδου αιχμαλώτων Stalag Luft iii.
περιοδικό ΕΠΤΑ ΗΜΕΡΕΣ – ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 14ης Νοε.2004)
Μετά λύπης σας γνωρίζουμε ότι ο ανθυποσμηναγός Σωτήρης Σκάντζικας (213) της Ε.Β.Α., ανήκων στην μονάδα σας, απολεσθείς την 23-7-1943 και αιχμαλωτισθείς, φέρεται νυν ως αποθανών, εν αιχμαλωσία. Όπως πληροφορήθηκε το υπουργείο αεροπορίας, ο ανωτέρω αξιωματικός εφονεύθη βληθείς την 25η Μαρτίου 1944, καθ’ ον χρόνον προσεπάθει να δραπετεύσει εκ του σρατοπέδου αιχμαλώτων Stalag Luft iii.
περιοδικό ΕΠΤΑ ΗΜΕΡΕΣ – ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 14ης Νοε.2004)
Σαν στοιχείο ακόμη υπάρχουν τα βιβλία των δύο μοιρών,ας δούμε τι λένε. Της 335 γράφει:
LG.08 23.7.43 Οκτώ χειριστές της 335 Μοίρας πήραν
μέρος στις επιχειρήσεις κατά της Κρήτης. Μαζί με τις Μοίρες 74,
451,127, 336, έπληξαν στόχους στην Κρήτη. Δύο χειριστές αγνοούνται: Ο
Σμιας ΔΟΥΚΑΣ και ο Σμιας ΛΑΪΤΜΕΡ. Οι χειριστές που συμμετείχαν ήσαν οι
εξής:
Σγος ΠΑΓΚΑΛΟΣ,
Σγος ΒΟΛΩΝΑΚΗΣ,
Ανθσγος Μ/ΧΑΗΛΙΔΗΣ,
Ανθσγος ΧΑΝΤΖΗΙΩΑΝΝΟΥ,
Ασμιας ΚΟΥΝΤΟΥΡΗΣ,
Ασμιας ΦΡΑΓΚΟΥ,
Σμιας ΔΟΥΚΑΣ,
Σμιας ΛΑΪΤΜΕΡ.
Η Α.Μ. ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Β' ΣΥΝΟΔΕΥΌΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΤΕΡΑΡΧΟ Sir SHOLTO DOUGLAS και τον Έλληνα Υπουργό Αεροπορίας κ. Βούλγαρη και άλλους επισκέφθηκαν τη Μοίρα. Επιθεώρησαν όλες τις εγκαταστάσεις και μίλησαν με τους χειριστές. Είδαν και μίλησαν με τους χειριστές που πήραν μέρος στην αεροπορική επιδρομή στην Κρήτη. Έφυγαν αργά το απόγευμα.»
Σγος ΠΑΓΚΑΛΟΣ,
Σγος ΒΟΛΩΝΑΚΗΣ,
Ανθσγος Μ/ΧΑΗΛΙΔΗΣ,
Ανθσγος ΧΑΝΤΖΗΙΩΑΝΝΟΥ,
Ασμιας ΚΟΥΝΤΟΥΡΗΣ,
Ασμιας ΦΡΑΓΚΟΥ,
Σμιας ΔΟΥΚΑΣ,
Σμιας ΛΑΪΤΜΕΡ.
Η Α.Μ. ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Β' ΣΥΝΟΔΕΥΌΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΤΕΡΑΡΧΟ Sir SHOLTO DOUGLAS και τον Έλληνα Υπουργό Αεροπορίας κ. Βούλγαρη και άλλους επισκέφθηκαν τη Μοίρα. Επιθεώρησαν όλες τις εγκαταστάσεις και μίλησαν με τους χειριστές. Είδαν και μίλησαν με τους χειριστές που πήραν μέρος στην αεροπορική επιδρομή στην Κρήτη. Έφυγαν αργά το απόγευμα.»
 |
| Οπλουργοί της 335 επανεξοπλίζουν Hurricane Mk IIb. |
«Operation THETIS. Οκτώ από τους
χειριστές μας, πετώντας 8 αεροσκάφη Hurricane IIc της 336 Μοίρας πήραν
μέρος στην επιχείρηση THETIS πάνω από την Κρήτη. Δύο χειριστές δε
μπόρεσαν να επιστρέψουν».
 |
| Οι αρχισμηνίες, από αριστερά, Βούτσας, Ε.Ξύδης και Α.Φραγκιάς της 336 Μοίρας, φωτογραφίζονται αστεϊζόμενοι μπροστά από το Hurricane Mk IIc ΚΖ136. Σύμφωνα με μαρτυρίες το ΙΙΙ δίπλα στον κωδικό Ο σήμαινε ότι ήταν το τρίτο αεροσκάφος μ’ αυτόν τον κωδικό. |
Από την 336 έχουμε την εξής περιγραφή:
«23/7/47 07.10 37 Αεροσκάφη απογειώθηκαν
οδηγούμενα από 2 Beaufighters για προσβολή επιγείων στόχων στην ΚΡΗΤΗ
και αναζήτηση άλλων τέτοιων στην Ανατολική πλευρά του νησιού. 2
χειριστές αγνοούνται ο Ασμιας ΑΘΑΝΑΣΑΚΗΣ και ο Ασμιας ΣΚΑΝΤΖΙΚΑΣ.»
Στο βιβλίο της 335 δεν αναφέρεται κανένας αριθμός αεροσκάφους. Σε αυτό της 336 αναφέρονται μόνο τα εξής επτά:
|
ΚΖ.370 ΗL.856 ΗL.712 ΚΧ.927 ΚW.851 ΗW.608 ΒΡ.450 |
Σγος Διαμαντόπουλος, Ασμιας Παπαϊωάννου, Σμιας Μικόπουλος, Σγος Κατσαρός, Υπσγος Βουτσινάς, Ασμιας Κόκκας και Ασμιας Φραγκιάς. |
 | ||
| Ο αρχισμηνίας Κ. Κόκκας της 336 Μοίρας, λίγο πριν επιβιβαστεί στο Hurricane Mk IIc HV505, με κωδικό Τ. |
Σε όλους αναφέρεται ως χρόνος απογείωσης 07:10, ενώ στις
προσγειώσεις οι χρόνοι είναι διάφοροι. Πρώτος, στις 10:45,
προσγειώνεται ο Διαμαντόπουλος. Στις 10:50 οι Παπαϊωάννου, Μικόπουλος
και Κατσαρός. Πέντε λεπτά αργότερα ο Βουτσινάς με τον Κόκκα.
Τελευταίος, ίσως με καθυστέρηση, αν κρίνουμε ότι αυτή έγινε στις 11:25, ο
Φραγκιάς. Από τους αγνοούμενους ο Λάϊτμερ και ο Δούκας θα σκοτωθούν
στο Καλό Χωριό του Λασιθίου και στο Τυμπάκι αντιστοίχως. Ο Αθανασάκης
και ο Σκάντζικας θα κάνουν αναγκαστική προσγείωση κοντά στο Ηράκλειο. Ο
πρώτος θα βρει τον θάνατο κατά την ανταλλαγή πυροβολισμών με τους
Γερμανούς που πήγαιναν να τον συλλάβουν, ενώ ο δεύτερος θα πιαστεί
αιχμάλωτος. Και οι δύο όμως περιπτώσεις πρέπει να μας απασχολήσουν
κάπως περισσότερο.
Από το αεροσκάφος του Αθανασάκη έπεσε η μία εξωτερική δεξαμενή
καυσίμου την ώρα της απογείωσης. Λόγω της σιγής ασυρμάτου που υπήρχε,
οι διπλανοί του στον σχηματισμό τον ειδοποίησαν με νοήματα για το τι
συνέβαινε.
Αυτός όμως τους αγνόησε, αν και γνώριζε πολύ καλά ότι τα υπόλοιπα καύσιμα του δεν επαρκούσαν για να επιστρέψει.
Αυτός όμως τους αγνόησε, αν και γνώριζε πολύ καλά ότι τα υπόλοιπα καύσιμα του δεν επαρκούσαν για να επιστρέψει.
 |
| Φωτογραφία με χειριστές της 335 Μοίρας να ποζάρουν μπροστά από τα Hurricane Mk I της Μοίρας |
klysma
haf.gr
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου