22/12/1918: ΧΑΝΕΙ ΤΗΝ ΖΩΗ ΤΟΥ Ο ΠΡΩΤΟΣ ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΑΕΡΟΠΟΡΩΝ.Ο ΑΝΤΙΠΛΟΙΑΡΧΟΣ ΑΡΙΣΤ.ΜΩΡΑΙΤΙΝΗΣ

Γεννήθηκε το 1891 στην Αίγινα. Το 1906 εισήλθε στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων απ' όπου αποφοίτησε το 1910 με το βαθμό του Σημαιοφόρου. Στις 24 Ιανουαρίου 1913 πέταξε πρώτη φορά ως παρατηρητής με το υδροπλάνο «ΝΑΥΤΙΛΟΣ» με χειριστή τον Υπολοχαγό Μιχ. Μουτούση, σε αποστολή Ναυτικής Συνεργασίας, όπου ο Μωραϊτίνης κατήρτισε το πρώτο από αέρος πολεμικό σχεδιάγραμμα του Τουρκικού Στόλου στα Δαρδανέλλια.

Το 1914 παρακολούθησε μαθήματα στην Αεροπορική Σχολή του Πολεμικού Ναυτικού και το Φεβρουάριο του 1915 ονομάστηκε πτυχιούχος αεροπόρος.

Τον Οκτώβριο του 1916 με το βαθμό του Υποπλοιάρχου αεροπόρου μετατάχθηκε στον Ναυτικό Αεροπορικό Σώμα.

Ιδιαίτερα διακρίθηκε για την επιδρομή του εναντίον του Γερμανοβουλγαρικού αεροδρομίου στη Δράμα το Μάρτιο του 1917, τις νυκτερινές επιδρομές στην Καλλίπολη και Κωνσταντινούπολη τον Ιούνιο του ίδιου έτους και την επιτυχή συμμετοχή του στην επιδρομή κατά των Γερμανικών καταδρομικών "Γκαίμπεν" και "Μπρεσλάου" τον Ιανουάριο του 1918.

Τον Ιανουάριο 1918 γίνεται μεγάλη διείσδυση στα Στενά με σκοπό να πληγεί οριστικά ο γερμανο-τουρκικός στόλος που αποτελείται ουσιαστικά απ τα καταδρομικά Γκαίμπεν (SMS Goeben). Αυτή τη φορά η αντίσταση είναι οργανωμένη και στον αέρα εμφανίζονται και τουρκικά αεροπλάνα , στην ουσία γερμανικά που φέρουν τουρκικά εθνόσημα. Η μάχη που ακολουθεί αφήνει πίσω 2 ελληνικά χτυπημένα και 3 γερμανο-τουρκικά που καταρρίπτει ο Μωραϊτίνης και ελαφρά χτυπημένα τα καταδρομικά .

Κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο ανέπτυξε αξιόλογη πολεμική δράση, ως χειριστής-διώκτης.
Παραθέτω μερικά από τα επιτεύγματά του:

• εξετέλεσε 80 βομβαρδισμούς,
• 20 αποστολές διώξεων εχθρικών αεροσκαφών,
• 25 ανθυποβρυχιακές περιπολίες,
• 15 συνοδείες αεροπλάνων,
• 27 επιθετικές αναγνωρίσεις και
• 9 καταρρίψεις εχθρικών αεροπλάνων.

Για τη δράση του αυτή και των ηρωισμό του, του απονεμήθηκαν πλήθος ηθικών αμοιβών, όπως:

• Πολεμικός Σταυρός, για την επιδρομή του στο
  Γερμανοβουλγαρικό Αεροδρόμιο Ζέρεβιτς την 31-3-1917.
• Έπαινος του Αρχηγού των Στρατιωτικών Δυνάμεων του Αιγαίου, Αγγλου Αντιναυάρχου για την ίδια πράξη.
• Αγγλικό παράσημο διακεκριμένων Υπηρεσιών (D.S.O) με δύο διεμβολές.
• Έκθεση του Διοικητού Πτέρυγος Αιγαίου, Πλοιάρχου Σκάρλετ στην οποία εξαίρει τη γενναιότητα του Μωραϊτίνη.
• Έκφραση ευαρέσκειας του Ναυάρχου Π. Κουντουριώτη.
• Συγχαρητήρια της Ελληνικής Κυβερνήσεως, για την ηρωική του δράση ενάντια του Γκέμπεν.
• Έκθεση του Αγγλικού Ναυαρχείου για τη δράση του στο Γκέμπεν.
• Συγχαρητήρια της Βρετανικής Κυβερνήσεως, η οποία αναγνωρίζουσα τις πολύτιμες υπηρεσίες, του προσέφερε ως δώρο, καινούργιο αεροπλάνο D.H.9 (Ντεχάβιλαντ) πάνω στο οποίο τοποθέτησε πλάκα με την υπογραφή D.S.O.

Χάρη στο θάρρος, την ευφυΐα και την αεροπορική του κλίση αναδείχτηκε γρήγορα Αρχηγός της Ναυτικής Αεροπορίας.

H λαμπρή αεροπορική σταδιοδρομία των Μωραϊτίνη, ανάμεσα στους έμπειρους ξένους άσους αεροπόρους, υπήρξε καρπός αδάμαστης επιμονής μπροστά στο καθήκον δε λογάριασε ούτε τη νυχτερινή του ξεκούραση. Οργανωτής και επικεφαλής των πολεμικών αποστολών, πρώτος στους κινδύνους.

Δίκαια λοιπόν, ο Αριστ. Μωραϊτίνης, ονομάστηκε ψυχή της Ναυτικής Αεροπορίας. 

Με τη λήξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, συμμαχικά στρατεύματα εισήλθαν στην Κωνσταντινούπολη (4/11/1918), αφού ήδη η Τουρκία είχε υπογράψει (στις 30 Οκτωβρίου 1918) ανακωχή. Μαζί με τα συμμαχικά στρατεύματα εισήλθε και τμήμα του Ελληνικού Στρατού υπό τον Συνταγματάρχη Γ. Κατεχάκη.

Στις ιστορικές αυτές τις στιγμές ο Αρχηγός της Ναυτικής Αεροπορίας Πλωτάρχης Αριστείδης Μωραϊτίνης, εζήτησε από τους Βρετανούς να γιορτάσει η Ελληνική Αεροπορία, με μια επινίκια πτήση 4 αεροπλάνων, υπεράνω της Κωνσταντινουπόλεως και η απαίτησή του αυτή έγινε δεκτή. 

πρώτος δεξιά ο Πλωτάρχης Μωραιτινης

Την αυγή της 2 Νοεμβρίου 1918, σμήνος αεροπλάνων με τους αεροπόρους Ψύχα Παντελή, Θεολόγη, Μοσχοβίνο, Παλαιολόγο, Χριστοδούλου και Παπαγεωργίου συνοδού του Αρισ. Μωραϊτίνη, απογειώθηκε από το αεροδρόμιο Ρωμανό και μετά πτήση 3 ωρών προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο του Αγ. Στεφάνου, το οποίο και κατέλαβαν παρά τις αντιρρήσεις του Τούρκου Διοικητού.

Το απόγευμα της ίδιας μέρας, κατόπιν εντολής του Αρχηγού, τρία αεροπλάνα του Σμήνους, με τους: Θεολόγη, Ψύχα, Μοσχοβίνο, Μωραϊτίνη Γ., Χριστοδούλου και Παλαιολόγο, απογειώθηκαν από τον Αγ. Στέφανο και μετέβησαν στην Κωνσταντινούπολη, πάνω από την οποία εκτέλεσαν θεαματικούς ελιγμούς επί 70 λεπτά, επιδεικνύοντας την κυανόλευκη, που από την προηγούμενη ημέρα είχαν χρωματίσει πάνω στην άτρακτο και τα φτερά.

Η πρώτη πτήση ναυτικής συνεργασίας στις 24 Ιανουαρίου 1913

Η ναυμαχία της Λήμνου που έλαβε χώρα στις 5 Ιανουαρίου 1913 είχε επιφέρει σημαντικά πλήγματα στον τουρκικό στόλο. Ο Ναύαρχος Κουντουριώτης έχοντας μόνιμο αγκυροβόλιο στον Μούδρο της Λήμνου αδημονούσε λόγω ελλείψεως πληροφοριών σχετικά με τον τόπο παραμονής και την κατάσταση του τουρκικού στόλου.Το υδροπλάνο τύπου ASTRA που είχε προμηθευθεί τον Νοέμβριο του 1912 το Ναυτικό και είχε προωθηθεί στον Μούδρο στη διάθεση του Αρχηγού του Στόλου αδυνατούσε να αποθαλασσωθεί παρ’ όλες τις προσπάθειες του Γάλλου τεχνικού του εργοστασίου κατασκευής που το συνόδευε, το συντηρούσε και το πιλοτάριζε.

Έτσι ο Ναύαρχος ζήτησε και του έστειλαν ένα Maurice Farman στο οποίο είχε προσαρμοστεί σύστημα προσθαλάσσωσης με πλωτήρες αντί του συστήματος τροχιοδρόμησης με ρόδες. Χειριστής του αεροσκάφους ήταν ο Υπολοχαγός Μιχαήλ Μουτούσης και παρατηρητής τοποθετήθηκε ο, μετέπειτα άσος της Ναυτικής Αεροπορίας Σημαιοφόρος, τότε, Αριστείδης Μωραϊτίνης, Ύπαρχος του τορπιλοβόλου 15. 

 

Το Ferman με το οποίο εκτελέστηκε η πρώτη αποστολή ναυτικής συνεργασίας στον κόσμο φωτογραφημένο στο Μούδρο μετά την αποστολή.Στους πλωτήρες διακρίνονται αριστερά ο Μωραιτίνης και δεξιά ο Μουτούσης

Στις 24 Ιανουαρίου 1913 το υδροπλάνο αποθαλασσώθηκε από τον Μούδρο πέταξε πάνω από τη χερσόνησο της Καλλίπολης και ενετόπισε τον τουρκικό στόλο στο αγκυροβόλιο του Ναγαρά στην θάλασσα της Προποντίδας σε απόσταση περίπου 180 χιλιομέτρων. Ο Μωραϊτίνης έφτιαξε ένα βιαστικό σκαρίφημα της διατάξεως του αγκυροβολίου και αναγνώρισε τα αγκυροβολημένα πλοία. Δεδομένου ό,τι το αεροπλάνο αντιμετώπιζε ένα χαλάζι πυρών φορητού οπλισμού από τα πλοία και την ξηρά ο Μωραϊτίνης επιτέθηκε εναντίον των συναθροίσεων των εχθρικών πληρωμάτων με τέσσερις χειροβομβίδες, που αφέθηκαν με το χέρι έξω από το αεροπλάνο, οι οποίες κατά κάποιες μάλλον υπερβολικές πληροφορίες που γράφτηκαν τότε είχαν ως θύματα περίπου 20 νεκρούς και τραυματίες.

Το ιστορικό πρόχειρο σχεδιάγραμμα των θέσεων του Τουρκικού στόλου που συνέταξε ο Μωραιτίνης κατά την πρώτη παγκόσμια αποστολή ναυτικής συνεργασίας

Στην επιστροφή το υδροπλάνο έπαθε μηχανική βλάβη και αναγκάστηκε να προσθαλασσωθεί νοτίως της νήσου Ίμβρου όπου προσέτρεξε σε βοήθειά του το αντιτορπιλικό «Βέλος» που είχε σταλεί εκεί γι αυτόν ακριβώς τον σκοπό. Το «Βέλος» ρυμούλκησε το υδροπλάνο στον Μούδρο.Η επιχείρηση αυτή έμεινε στην παγκόσμια ιστορία ως η πρώτη αεροπορική πτήση ναυτικής συνεργασίας, δηλαδή επ’ ωφελεία στόλου και η πρώτη αεροπορική επίθεση εναντίον πλοίου. 

Το υδροπλάνο Ferman των Μουτούση-Μωραιτίνη ρυμουλείται από το καταδιωκτικό Βέλος

O Αρισ. Μωραϊτίνης που διεκρίθη μεγάλως κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο στην Μακεδονία και στα Δαρδανέλλια,όπου μετέσχε με το αεροπλάνο του «Ναυτίλος» δυστυχώς έχασε τη ζωή του, πετώντας με αεροπλάνο Breguet, πάνω από τον Όλυμπο, επιστρέφων από την Θεσσαλονίκη, στις 22 Δεκεμβρίου 1918, χωρίς ποτέ να βρεθούν τα ίχνη του. 

H Ελλάδα ολόκληρη εθρήνησε τον ήρωα Αριστ. Μωραϊτίνη, τον προήγαγε σε Αντιπλοίαρχο και του ανήγειρε ανδριάντα μπροστά στο Διοικητήριο της Βάσεως Παλαιού Φαλήρου. Επίσης τελούσε κάθε χρόνο μνημόσυνα στο Μητροπολιτικό Ναό της Αθήνας, επί σειράν ετών. Ακόμη και η μούσα ετίμησε τον ήρωα Μωραϊτίνη, με στίχους χαραγμένους σε βράχο του Ολύμπου.

ΠΗΓΕΣ

Ιστορία της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας

τόμος Α,έκδοση ΓΕΑ

Ελληνικά φτερά 1912-1932,Ηλία Καρταλαμάκη,Αθήνα 1983

πτηση και διάστημα

ελ.ζώνη

κλύσμα

pasoipa